ဖခင္္ျဖစ္လာမည့္သား

တေလာကလံုးကို အျပစ္က်ည္းျမင္တတ္သည့္ အျပစ္ကင္စင္ေသာ လူငယ္႐ို႔၏စကားသံသည္ တခါတေလမွာ အိပ္ေမာ့က်နီသည့္ က်န္ေတာ္႐ို႔၏ႏွစ္လံုးသားကို တုန္လႈပ္လားစီ၏။ ညကဇာဖက္သားမွာ အႏၵရာျပေဒခ်္ (Andhara Prudesh) ျပည္နယ္၀န္ႀကီး ခ်ႏၵရာဘာဘူနာဒူး (Chandrababu Nadu) ၏ မဲယွဳံးရျခင္းအေၾကာင္းကုိ ျဖဴစင္႐ို႔သားပြင့္လင္းေသာသေဘာထားျဖင့္ ေျပာဆိုေထာက္ျပနီေသာ ရာဟုဂႏၵီ ( Rahul Gandhi) အေပၚ TV Channel လႈိုင္းကို ေျပာင္း၍နားေထာင္လိုက္ပါသည္။ ခိုင္လံုသည့္အေထာက္အထား၊ စံုစမ္းေလ့လာမႈမဟိဘဲ (၀ါ) မနာလိုအားက်ႀကီးစြာ လူငယ္စိတ္ထားပီပီ ရာဟုသည္ ခ်ႏၵရာဘာဘူနာဒူး ျပည္သူအတြက္ ပင္ပန္းအနစ္နာခံ၍ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ျပည္သူအက်ိဳးျပဳခသည္ဟု ေထာက္ျပလာသည္။ သတင္းမီဒီယာအတြက္မသင့္ေလွ်ာ္ေသာ္လည္း တျခားေ၀ဖန္အကဲ့ျဖတ္သူမ်ား ႐ုတ္တရက္ သူကိုက်ယ္ျပန္႔စြာအာ႐ံုစိုက္လာၾကသည္။ ေအ ဘီ ဘာဂ်ဘာယီ (A B Vajpayee) က သူကို “အေကာင္ေခ်” ေခၚေရလို႔ တစံုတေယာက္က ေျပာလိုက္ေသာအခါ “ဟုတ္ပါေရ၊ က်န္ေတာ္ ေကာင္းေကာင္းငယ္ပါသိမ့္ေရ၊ လုပ္ယင္းကိုင္ယင္း၊ ႀကိဳးစားယင္းနန္႔ တနိက်န္ေတာ္ အေကာင္ႀကီး (လူႀကီး) တေယာက္ျဖစ္လာဖို႔စြာရာ” လို႔ သူျပန္ေျဖလိုက္သည္။ေဖၚျပခ်က္တခုတည္းကို ေအာက္ၿခီခံ၍ (၀ါ) ႏိုင္ငံေရးနီပယ္ထဲ စတင္၀င္ေရာက္လာသူ တေယာက္အနီႏွင့္ အဂုပိုင္သေဘာထားႀကီးေၾကာင္း ေျပာေကာင္းေျပာႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အမွန္ပင္ အႏၵရာျပေဒခ်္႔ျပည္နယ္၀န္ႀကီး ခ်ႏၵရားဘာဘူနာဒူး ရြီးခ်ယ္ခံရသည့္ သက္တမ္းႏွစ္ႀကိမ္ တေလွ်ာက္လံုး၌ အျငင္းပြားစရာမလိုအပ္ေအာင္ပင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရ၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္မာေရးမ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ျပည္သူအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ပီးႏိုင္ခသည္။ ထိုကဲ့သို႔ တိုးတက္ထက္ျမက္သည့္ အေျမႇာ္အျမင္ႀကီးႀကီးႏွင့္ လူငယ္ဥေႏွာက္သွ်င္မ်ား တိုင္းျပည္မ်ားအတြင္း၌ ေျမာက္မ်ားစြာဟိၾကပါ၏။ ဥပမာ ၀ီလီယံပဲ့ဒ္ (Willian Pitt) သည္ အသက္ ၂၃ ႏွစ္မွာ ျဗိန္တိန္ႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္သစ္လြင္သည့္ လူငယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခသည္။ ရာဟုဖခင္ ရာဂ်ိဖ္ဂႏၵီလည္း တိုးတက္သစ္လြင္သည့္ အတြီးအေခၚႏွင့္အတူ အသက္ ၄၀ ဆယ္မွာ အိႏၵီယႏိုင္ငံ၏ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာသည္။၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ရာဟုဂႏၵီ၏အေဘာင္မ အိႏၵရာဂႏၵီ၏အျဖစ္အပ်က္သည္ ရာဟုအားတစံုတရာအတိုင္းအတာအထိ အမွတ္တရျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဖခင္ႏွင့္တထည္ရာတည္းေသာ အတြီးအေခၚမ်ိဳး၊ သြက္လက္မႈ၊ စြမ္းအားႏွင့္ျပည္စံုေသာလူငယ္မ်ိဳး၊ ရွိသို႔တြီးေခၚေျမႇာ္ျမင္တတ္သည့္ လူငယ္မ်ိဳး၊ ျပည္သူတရပ္လံုးႏွင့္ တသေဘာတည္းတူညီသည့္ အျမင္စိတ္ကူးမ်ိဳးကို လက္ရဆုပ္ကိုင္ထားေသာ လူငယ္တေယာက္ျဖစ္သလို၊ ေဟာင္းႏြမ္းအိုမင္းလ်က္ဟိေသာ ျငိမ္းေငြ႔စရာေကာင္းေသာ အႏႈတ္လကၡဏာဆင္နီသည့္ အိႏၵီယႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးသီအိုရီကို တဆင့္ျမႇင့္ေျပာင္းလွဲရန္ႀကိဳးနီေသာ လူငယ္တဦးပင္ျဖစ္မည္။ဤကဲ့သို႔ေသာ ေသးခံခြင့္လႊတ္တတ္ျခင္း၊ ပြင့္လင္းျဖဴစင္ေသာ စိတ္သေဘာမ်ိဳးႏွင့္ ေျပာဆိုလာေသာ ရာဟုအားအံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ၾကပါလိမ့္မည္။ ရာဟုဂႏၵီသည္ အိႏၵီယာလူမ်ိဳးမ်ား၏ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေလာက္္ေအာင္ ႀကီးမားေသာအမ်ိဳးသားေဂါင္ေဆာင္ႀကီး ေန႐ူး+ဂႏၵီမိသားစုမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏မိသားစုမ်ိဳးဆက္ျပံဳးေအာင္ သတ္ျဖတ္ျခင္းခံရသည့္တိုင္ေအာင္ ရဟုသည္လစ္ဟင္းနီေသာႏိုင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ရန္ ထူးျခားစြာက်န္ဟိနီလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ သူ၏ခ်ႏၵရာဘာဘူနာဒူးအား ေလ့လာစံုစမ္းျခင္းသည္ အိႏၵီယႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲ၌ ဂုဏ္က်က္သရည္ဟိဟိ အျပဳအမူျဖင့္၊ သစ္လြင္ေသာလမ္းေၾကာင္းသစ္ျဖင့္ အတိုက္အခံပါတီအား တိုက္ခိုက္ထိုးနက္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏွိမ္နင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ သံမဏိကဲ့သို႔မာေၾကာလ်က္ ႀကီးထြားဖြံ႔ၿဖိဳးလားျခင္းသည္ “အသစ္တဖန္” အဖိုးတန္အိႏၵီယာႏိုင္ငံေရးယိုင္ေက်းမႈသို႔ ျပန္ဆိုက္ေရာက္လာသည္ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ၾကရမည္ျဖစ္၏။အာကာဘာ (Akabar) ဘုရင္ ဘုန္းတန္ဂိုးႀကီးရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ စုေပါင္းပါ၀င္အက်ိဳးျပဳႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီကို ခ်မွတ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင္းပင္ျဖစ္၏။ အာကာဘာဘုရင္ႀကီးသည္ တဖက္ရန္သူကို အမ်ိဳးျပဳတ္တိုက္ခိုက္ႏွိမ္နင္းသည့္ ပံုစံမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ-ရန္သူကိုစုေပါင္းအက်ိဳးတူ ေပၚလစီမ်ိဳးႏွင့္ သူ၏အင္ပါယာထဲ ေပါင္းစပ္သိမ္းသြင္းယူၿပီး မတူျခားနားသည့္ လူမ်ိဳးမ်ား၏ယိုင္ေက်းမႈ၊ ဘာသာ၊ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ အယူအဆမ်ား အားလံုးလက္ခံလာႏိုင္ေအာင္လည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ခသည္။ ၿဂိခ္ (Greek) အင္ပါယာမွာ ေအာင္ႏိုင္သူစစ္သူႀကီး အလယ္ဇႏၱာ (Alexander) က “ဇာပိုင္ပံုစံမ်ိဳးႏွင့္ စစ္သံုးပန္းမ်ားအား ျပဳစုေစာင့္ေလွ်ာက္ရမည္နည္း” ဟု စစ္သံုးပန္းပို႐ူး (Poru) အားမီလိုက္ေသာအခါ စစ္သံုးပန္းပို႐ူးက “ဘုရင္တပါး တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေလွ်ာက္သကဲ့သို႔ ျပဳစုေစာင့္ေလွ်ာက္ရပါမည္ ဘုရား” ေလွ်ာက္ေတာ္မူ၏။ေအာင္ႏိုင္ျခင္းသေဘာထားႀကီးမႈႏွင့္ ယွ်ံဳးနိမ့္ျခင္းဥေပကၡာမ်ားသည္ အိႏၵီယာႏိုင္ငံသမိုင္းကို ျပန္ေပၚလြင္လာေအာင္ ေဖၚထုတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ေသာ ဤအတြီးအေခၚမ်ိဳးကို အိႏၵီယာလြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းခသည့္ကာလ၌ တြိ႔ျမင္ႏိုင္ၾကပါလိမ့္မည္။ ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာျပင္၌ အသီခံစစ္သားမ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳခသည့္ မဟတၱမဂႏၵီ၊ ရာဟုအဖိုးျဖစ္သူ ဂ်၀ါဟာလာေန႐ူး႐ို႔၏ မႈပိုင္အတြီးအေခၚမ်ားျဖစ္၏။ ထိုအတြီးအေခၚႏွင့္အတူ ျပည္သူတရပ္လံုး၏ ကံၾကမၼာတခုလံုးကို ယင္းအခ်ိန္ကစ၍ မဟတၱမဂႏၵီႏွင့္ ဂ်၀ါဟာလာေန႐ူး႐ို႔၏ ႏွစ္လံုးသားထဲသို႔ အပ္ႏွံလိုက္ၾကသည္။ ယခုတဖန္ က်န္ေတာ္႐ို႔၏ အေမွ်ာ္လင္းဆံုး ေမွ်ာ္လင္းခ်က္မ်ားသည္ ရာဟုဂႏၵီ၏ႏွစ္လံုးသားထဲသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာၾက၏။လာမည့္ သူ႐ို႔၏ထူးျခားသည့္ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားကိုလည္း ျပည္သူတရပ္လံုးက ပိုင္ဆိုင္ၾကသလို၊ ျပည္သူတရပ္လံုးကို ပိုင္ဆိုင္သူမ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ အတိတ္ကထိမ္းခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည့္ နယ္နမိတ္ေဘာင္လက္ထိပ္မွ လြတ္ေျမာက္ျခင္း ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မည္။ အတြင္းစိတ္၌တည္ဟိနီေသာ စိတ္ေ၀ဒနာ နာက်ဥ္းခ်က္မ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္လိုက္သကဲ့သို႔ ဆိုးသြမ္းယုတ္မာစြာ အနစ္ထိုင္လ်က္ဟိေသာ ကံၾကမၼာဆိုးအား သြန္ေမွာက္၀ဲပစ္လိုက္ႏိုင္ ၾကပါလိမ့္မည္။လူမ်ိဳးတိုင္း၏အမွတ္ရနီၾကသည့္ ေနာက္ခံသမိုင္းဆိုးမ်ားကို ေအာက္ၿခီခံလ်က္္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အတိတ္ကရန္ၿငိဳးအမြီအႏွစ္မ်ားကို လူတဦးတေယာက္ခ်င္းေသာ္၄င္း၊ လူအဖြဲ႔စည္းအလိုက္ေသာ္၄င္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်န္ေတာ္႐ို႔ ရင္ဆိုင္ခံစားလာၾကရသည္။ အမွန္ပင္ လြတ္လပ္ေရးရသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အိႏၵီယႏိုင္ငံကို တဖန္မြီးဖြားလိုက္သည္မွစတင္၍ အရွင္လတ္လတ္ ခြဲစိတ္ျခင္းခံရသည္မွ ရဟိလာေသာ ျပင္းထန္းသည့္ေ၀ဒနာကို ရင္၀ယ္ပိုက္လ်က္ တမြိ႔မြိ႔ခံစားနီၾကရေသာ ျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ ဒါဏ္ရာဒါဏ္ခ်က္မ်ားအား ယနိထ္ိ ဆီးကုႆျခင္းမျပဳႏိုင္ၾကပါသိမ့္။ဂ်မူးကတ္ခ်္မီးယားျပည္နယ္ ဖဲ့ထုတ္ျခင္းခံရၿပီးေနာက္ နိစိုင္ႏွင့္အမွ် သြီးယိုစီးနီေသာ မွန္းခ်က္ႏွင့္ႏွမ္းထြက္ မကိုက္သည့္ႏိုင္ငံေရးအနာႀကီးေရာဂါ- ၄င္းကုစက္မရေသာ အနာႀကီးေရာဂါအတြင္း မြီးဖြားလာၾကေသာ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္အမ်ားစုသည္ ဤအနာႀကီးေရာဂါ၏ အတိဒုကၡေ၀ဒနာကို ေျဖခ်င္းဆီးကုႆရန္ က်န္ဟိနီဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ဤမ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားသည္ အလြန္႐ိုင္းစိုင္းယုန္မာေသာ သဆီသရဲမ်ား၏ ရက္စက္မႈအက်ိဳးဆက္မ်ားကို ရင္ဆိုင္နီၾကရမည္မွာ ေသခ်ာပါ၏။ တိုင္ျပည္၏မြီးရာပါ (အတိတ္က) ပဓိပကၡကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလွဲရာ၌ ကတ္ခ်္မီးယားတိုက္ပြဲအတြင္း အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ စတည္းခံလားရေသာ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား၊ ဆိုင္ခ်ိန္း(Chaichen-in Kashmir) တိုက္ပြဲ၌ ၾကမ္းတမ္းေသာႏွင္းမုန္တိုင္းဒါဏ္ေၾကင့္ အသက္စြန္႔လားရေသာ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာလူငယ္မ်ားႏွင့္ တျခားတိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း က်ဆံုးလားၾကရသည့္ လူငယ္မ်ားကို ရြီတြက္၍ရမည္မထင္ပါ။ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္စြန္႔စတည္းလားၾကသည္မွာ လူငယ္မ်ားသာျဖစ္ၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ သမိုင္းအမြီဆိုးကို ဇာသူဖန္တီခပါသနည္း။သမိုင္းအားျဖင့္ ေဖၚျပရပါလွ်င္ အလြန္ႀကီးမားေသာတန္ဘိုးကို ပီးဆပ္ၿပီးခၿပီျဖစ္ပါ၏။ ၿဖီဖ်က္ပစ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္နီၿပီး ျဖစ္ပါ၏။ ဖယ္ခ်ားပစ္ဖို႔လည္း အခ်ိန္ေရာက္နီၿပီး ျဖစ္ပါ၏။ ယနိ ဤျပႆနာအားလံုးသည္ ရာဟုဂႏၵီပုခံုးထက္က်ေရာက္လာသလို၊ သူ၏မွန္ကန္ျပတ္သားေသာ ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈအက်ိဳးကို အိႏၵီယျပည္သူျပည္သားမ်ားအားလံုး တြိ႔ျမင္ခံစားၾကရပါလိမ့္မည္။ ၾကံခိုင္ေသာအဓိဌာန္ပံုသ႑ာန္သစ္တခု မိုးဂုတ္စက္၀ိုင္းအတြင္း ေပၚထင္လာလိမ့္မည္။ အတိတ္၏သမိုင္းအမြီဆိုး ေနာက္တႀကိမ္ အနစ္ထိုင္လာလိမ့္မည္ မဟုတ္သလို၊ ေၾကာက္ရြံျခင္း အေၾကာက္တရားမ်ားသည္လည္း သူ၏ပုခံုးထက္၌ ေပ်ာက္ကြယ္လားၾကပါလိမ့္မည္။ဘာသာျပန္ခိုင္ျမသိန္း (ေခ်ာင္းသာႀကီး)

ေဂါင္းေဆာင္၏တန္ဘိုး--မနာလိုအားက်ျခင္း (၀ါ) ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္း

ေဂါင္းေဆာင္မႈသည္ တန္ခိုးစြမ္းရည္ႀကီးေသာ လုပ္ငန္းတခုျဖစ္သည္။ ေဂါင္းေဆာင္တဦးသည္ ရာထူးႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို အားက်ၾကသလို ထိုရာထူးႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား၌ နစ္ေပ်ာ္တတ္ၾကသည္။ သူသည္ ေျမႇာ္ပင့္လြန္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ို႔ေသလြန္ျခင္းတခုခုကို လက္ခံရဟိတတ္သည္။ ၿပိဳင္ဖက္မဲ့ခ်န္ပီယံ တေယာက္အျဖစ္ နာေက်ာ္ႀကားခံရတတ္သည္။ ေျမႇာက္စားျခင္းခံရတတ္သည္။ေဂါင္းေဆာင္တေယာက္သည္ မၾကာခဏ ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္းခံရေသာအခါ အနည္းငယ္အံ့ၾသစရာေကာင္းသည္မွာ အားက်ဖြယ္ရာေကာင္းျခင္းပင္ျဖစ္၏။ အခ်ိန္အ၀ါျမင့္မားမႈႏွင့္ တန္ခိုးအဏာႀကီးေသာ ရာထူးမ်ားအတြက္ စိတ္အားထက္သန္ျပင္းျပစြာ သူ႐ို႔၏ကတိဂ၀တ္၊ သစၥာမ်ားျဖင့္ ေႁကြးေႀကာ္တတၾကသည္။ ယင္းေနာက္ တိုင္းျပည္အတြင္း အျမင့္မားဆံုးေသာရာထူးကို ျမဴဆြယ္ရယူၾက၏။ဆိုနီယာဂႏၵီ (Sonia Gandhi) သည္ တိုင္ျပည္၏အျမင့္ဆံုး အာဏာရာထူးအားစြန္႔လႊတ္ရျခင္း အၾကာင္းအရင္းမ်ားသည္ ျပည္သူလူထုအား အျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္လာသည့္တိုင္ေအာင္ သူမ၏ ပထမထဲက ပထမဆံုးအျပဳအမူမွာ “ဤရာထူးအားမယူပါ” ဟု ျငင္းဆိုေဖၚျပျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ တိုင္ျပည္အတြင္း၌ အေရးအႀကီးဆံုးႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ အဟိဆံုးရာထူးအား စြန္႔လႊတ္ရသည္မွာ အေၾကာင္းအရင္တစံုတခုကို ေအာက္ၿခီခံ၍ အလိုအေလွ်ာက္ သေဘာေပါက္ ယံုၾကည္ထားျခင္းသည္ သူမ၏အတြင္းစိတ္၌ “ဤရာထူးအားမယူပါ” ဟု တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လ်က္ ဟိခပါလိမ့္မည္။ ထိုတိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္မႈႏွင့္အတူ ဣေႃႏၵရရ သူမ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္အား တည္ခင္းျပသႏိုင္ခပါ၏။ယခု ထို “စူးေျငာင့္သရဖူ” အား မာန္မိုဟန္စိန္ (Manmohan Singh) ဥေဂါင္း၌ ၀တ္ဆင္ပီးလိုက္သည္။ ဤသည္မွာ “ေဂါင္းေဆာင္မႈနည္းလမ္းမွာ ပဇာကိုေခၚပါသနည္း” ဟု ၾကည့္ရွဳ႕မွတ္သားဖြယ္ရန္ ဥပမာျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ႏွစ္ဦးစလံုး (Sonia and Manmohan Singh) ေဂါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္လာၾကၿပီး အတူတကြ ဦးစီးဦးေဆာင္ၾကပါလိမ့္မည္။ အမွန္ပင္ အစိုးရအျဖစ္အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲေသာ ပါတီ (၀ါ) အဖြဲ႔အစည္းတခု၏ဥေႏွာက္သည္ အလြန္ပင္ႀကီးမားပါ၏။ (သို႔မဟုတ္) တိုင္ျပည္သည္ နယ္နမိတ္မဲ့နီးပါး က်ယ္ျပန္႔ေသာ အက်ပ္အတည္းအခက္အခဲမ်ားကို ေျဖယွင္းႏိုင္ေသာ ဥာဏ္အေျမႇာ္ျမင္ျဖင့္ ျပည္ခ်ံလုနီးနီး ဟိပါလိမ့္မည္။ သူ၏ (မာန္မိုဟန္စိန္) စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ အမိန္႔စကားမ်ားသည္ တရားဥပေဒျဖစ္၍ မင္းေမွ်ာင္ကပ္စားကပ္ဖါးမ်ားလည္း ေပါမ်ားၾကပါလိမ့္မည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုစီ ေဂါင္ေဆာင္တဦးတေယာက္မွ် ေဂါင္းေဆာင္မႈ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ျခင္းမွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ ဤသည္ကို ကတ္ဒီလခ္ေမာ္တာကားကုမၸဏီ (Cadillac Motor Car Company) မွ တိုတုတ္ျပတ္သားစြာ ရြီးခ်ယ္ေခၚ၀ါလိုက္သည္မွာ “ေဂါင္းေဆာင္မႈျပစ္ဒါဏ္”--သည္--တခ်ိန္တခါက သမိုင္းတြင္ခၿပီး၊ ယင္းကဲ့သို႔ ဆက္လက္တည္ဟိဆဲျဖစ္သည္။လူေလာကနယ္ပယ္တိုင္း၌ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈႏွင့္ဆက္စပ္္လ်က္ ထိုပုဂၢိဳလ္ (ေဂါင္းေဆာင္) သည္ ပထမဆံုးနာမည္ေက်ာ္ၾကားမႈ အလင္းေရာင္ျဖဴထဲ အၿမဲမျပတ္ဆက္လက္ရွင္သန္လ်က္ ဟိပါလိမ့္မည္။ ေဂါင္းေဆာင္မႈအာဏာကို ပုဂၢိဳလ္တဦးအားအပ္ႏွံရန္ျဖစ္စီ သို႔မဟုတ္ ကုန္ပစၥည္းတခုခုထုတ္လုပ္ရာ၌ျဖစ္စီ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းႏွင့္အားက်မနာလိုမႈမ်ားသည္ (လုပ္ငန္းခြင္၌) အၿမဲတမ္းျဖစ္တတ္ၾကသည္။ ပန္းခ်ီအႏုပညာနယ္ပယ္ထဲ၌ျဖစ္စီ၊ စာပီေလာကထဲ၌ျဖစ္စီ၊ ေတးရြီးအႏုပညာေလာကထဲ၌ျဖစ္စီ၊ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းခြင္၌ျဖစ္စီ၊ ဆုလါဒ္ႏွင့္ျပစ္ဒါဏ္ပီးျခင္းသည္ အၿမဲတမ္းတေဘာတည္း တူညီၾကသည္။ ဆုလါဒ္သည္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖစ္၍ ျပစ္ဒါဏ္ပီးျခင္းသည္ ျပင္းထန္ေသာျငင္းဆိုျခင္းႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာေလ်ာ့ပါးစီေအာင္ျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ပုဂၢိဳလ္တဦးဦး၏အလုပ္ (သို႔မဟုတ္) လုပ္ရပ္သည္ ေလာကတခုလံုးအတြက္ စံမွီအဆင့္အတန္းတခုျဖစ္လာေသာအခါ၊ ၄င္းအဆင့္အတန္းသည္ အနည္းဆံုး မနာလိုအားက်မႈျမႇားဦးမ်ား၏ ပစ္မွတ္တာဂတ္တခု ျဖစ္္လာတတ္သည္။ အကယ္၍ သူ၏လုပ္ရပ္သည္ ထူးျခားသည့္ဂုဏ္သတၱိမဟိပါက (၀ါ) ရြက္ၾကမ္းရီႀကိဳမွ်သာျဖစ္နီပါက ျပင္းထန္ေသာအခက္ခဲအက်ပ္အတည္းမ်ားႏွင့္အတူ သူသည္ တေယာက္တည္း ၀ိုင္းပယ္ထားျခင္းခံရမည္မွာ ေသခ်ာပါ၏။ အကယ္၍ ထိုပုဂၢိဳလ္သည္ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္သည့္ အတြီးအေခၚအယူအဆ၊ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈအထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္နီပါက လႈပ္ယွားသေယာင္ေယာင္၊ အနစ္နာခံသေယာင္ေယာင္ျပဳျပတတ္ေသာ ကပ္စားကပ္ဖားမ်ား ခ်ီးက်ဴးမႈဘာသာစကား ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ႏွင့္ ျပည္္ခ်ံ၀ိုင္ရံလ်က္ ဟိနီပါလိမ့္မည္။ မနာလိုသ၀န္တိုမႈမ်ားသည္လည္း အစြမ္းထြက္လာၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ထိုအစြမ္းမထြက္မႈသည္ ႏွစ္ဖက္ခြဘာသာစကားႏွင့္ သုခမီအႏုပညာသွ်င္သည္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ၊ အမ်ားလက္ခံေသာ ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ကိုရြီးဆြဲပါလိမ့္မည္။ ဇာမဆို သင္သည္ ရြီးသားေဖၚျပႏိုင္သည္။ ဆီးခ်ယ္ရြီးဆြဲႏိုင္သည္။ တီမႈတ္သီဆိုႏိုင္သည္။ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ႏိုင္သည္။ ထူးျခားထက္သန္ေသာ ပညာဥာဏ္ (၀ါ) စစ္မွန္ေသာဆီးတဆိပ္ႏွင့္ သင့္လုပ္ရပ္အား ခ်ယ္မႈန္းမဖ်က္ဆီးႏိုင္သမွ်ကာလပတ္လံုး သင္အား မည္သူတဦးတေယာက္ကမွ် ထူးကဲေက်ာ္လြန္ႏိုင္မည္ မဟုတ္သလို ဂုဏ္သရည္ပ်က္ျပားေအာင္ မေကာင္းသတင္းမ်ားလည္း လႊင့္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာအလုပ္ (သို႔မဟုတ္) ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္မ်ားလုပ္ၿပီး ျပည့္စံုခၿပီးအခ်ိန္မ်ား--မ်ားစြာၾကာၿပီးေနာက္ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ား (ေနာက္လိုက္မ်ား (သို႔) တျခားမ်ား) သည္ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ပ်က္ၿပီမႈ၊ စိတ္ပ်က္မႈ (၀ါ) မနာလိုစိတ္ထားမ်ားျဖင့္ သူ႐ို႔၏ ေဂါင္းေဆာင္၏လုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးျပည့္စံုျခင္းမျပဳႏိုင္ခေၾကာင္း ထုပ္ေဖၚေျပာဆိုၾကပါလိမ့္မည္။ေဂါင္းေဆာင္သည္ ႏွိမ္းနင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းခံရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ေဂါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ တိုက္ခိုက္မႈသည္ သူအားတရားမွ်တမႈ၊ ညီမွ်မႈအား ႀကိဳးစားအားထုတ္ လုပ္ေဆာင္စီျခင္း--ထင္ယွားသိသာေသာေဂါင္းေဆာင္မႈ သက္သီသာဓကအျဖစ္ ေပါင္းစပ္ပီးလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္၏။ တန္းတူညီမွ်မႈခ်ိဳ႔တဲျခင္း (ခၽြတ္ယြင္းခ်က္) သို႔မဟုတ္ တန္းတူညီးမွ်မႈ ပိုမိုေကာင္းမြန္ျခင္းမ်ားအား ရွာေဖြ၍ ေနာက္လိုက္မ်ား ခ်ံဳ႔ခ်ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ပို၍ေသခ်ာခိုင္မာသည္မွာ ႀကိဳးစားအားထုတ္နီရာယူႏိုင္မႈ ဂုဏ္သိကၡာႀကီးမားျခင္းကိုကား မည္သူတဦးတေယာက္မွ တိုက္ဖ်က္၍ရႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ဤသည္မွာ ထူးထူးျခားျခား၊ ထူးထူးဆန္းဆန္းမဟုတ္ပါ။ ကမၻာႀကီးစတင္လာစကပင္၊ လူသားမ်ားဆႏၵအာ႐ံု (တဏွာ) စတင္လာစကပင္ ႀကီးပြားလိုစိတ္၊ ေလာလရမၼက္၊ စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း၊ စိုးရိမ္ေသာက၊ မနာလိုျခင္း၊ အားက်ျခင္းႏွင့္ သူတပါးထက္ ထူးကဲေက်ာ္လြန္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵမ်ားသည္လည္း ကမၻာဦးစတင္ခါကပင္ စတင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အရာရာတိုင္း အက်ိဳးမျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း အကယ္၍ ေဂါင္းေဆာင္သည္ တည္းတည္းမတ္မတ္၊ မွန္မွန္ကန္ကန္၊ မွ်မွ်တတ၊ ရိုးရိုးသားသား ဦးစီးဦးေဆာင္ႏိုင္ပါက သူသည္--“ေဂါင္းေဆာင္”--အျဖစ္္ ဆက္လက္က်န္ဟိနီမည္မွာ ေအကန္မလြဲပါ။အိႏၵီယႏိုင္ငံကၽြန္းရြာေတာဓေလ့ အေခ်သူငယ္မ်ား အၿမဲတမ္းပံုေျပာျပၾကသည့္ ရြာဓေလ့ပံုျပင္၀တၳဳတပုဒ္ဟိပါသည္။ ၄င္းပံုျပင္ကို အလြန္္ယွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ “အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေသာ ေဂါင္းေဆာင္” ဟု ေခၚ၀ါၾကသည္။ ဤပံုျပင္သည္ အေခ်သူငယ္မ်ားသာမက လူႀကီးအတြက္လည္း အလြန္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းစီပါ၏။တနိ႔ေသာအခါ နန္းတြင္းအေစးခံ ကၽြန္မႀကီးသည္ ဘုရင္မိဘုရားမႀကီး လႊတ္ေတာ္ခန္းမအား သန္႔ယွင္းေရးလုပ္နီစိုင္ အ႐ိုးအဆစ္မ်ားကိုက္ခဲ၍ လက္သီခါးပန္းက် ေညာင္းညာလာ၏။ လုပ္နီက် နိ႔စိုင္သန္႔ယွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္မစတင္ခင္ နန္းတြင္းဟိ မိဘုရားမႀကီး၏ အိပ္ရာသည္ သူမအား တရီးတေမာအေညာင္းေျဖရန္ ဆြဲေဆာင္ဖိတ္ေခၚနီသေယာင္ေယာင္ ခံစားလာရ၏။ အေစခံနန္းတြင္းကၽြန္မႀကီး အိပ္စက္အနားယူနီခ်ိန္ မိဘုရာႀကီး အျမင္မေတာ္ေသာအျဖစ္ကို ျမင္ေသာအခါ အျပစ္ဟိေသာ “ရာဇ၀တ္ေကာင္…. ရာဇ၀တ္ေကာင္….အလြန္႐ိုင္းစိုင္းယုတ္မာေသာ ရာဇ၀တ္ေကာင္” ဟု ေအာ္ဟစ္လီ၏။အေခြအရံနန္းတြင္းစစ္သည္ေတာ္မ်ား ကၽြန္မႀကီးအား ေဂါင္းျဖတ္ျပစ္ဒါဏ္ပီးရန္ ဆြဲထုတ္မည္ဆဲဆဲ၌ ႐ုတ္တရက္အံ့ၾသမိသည့္အသံျဖင့္ ကၽြန္မႀကီးသည္ ဘုရင္မိဘုရားႀကီးအား ႏႈတ္ႁမြက္ထြက္ဆိုလိုက္သည္မွာ “အကၽြႏႈပ္သည္ မိဘုရားမႀကီးအိပ္ရာ၌ ငါးမိနစ္မွ်သာ အိပ္စက္အနားယူမႈအား ဤမွ်ေလာက္ လူသားမဆန္စြာ ႀကီးလဲေသာျပစ္ဒါဏ္ခပ္ပါ၏။ ဤအိပ္ရာထက္၌ မိဘုရားမႀကီး ယခုအခ်ိန္ထိ ႏွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ နိ႔စိုင္ရက္ဆက္မျပတ္ အိပ္စက္ေတာ္မူျခင္းအား မည္မွ်ႀကီးမားေသာ ျပစ္ဒါဏ္မ်ိဳးခပ္ျခင္း ခံပါမည္နည္း။ မတြီး၀ံ့စရာပါ ဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ေတာ္မူ၏။ဘာသာျပန္ခိုင္ျမသိန္း (ေခ်ာင္းသာႀကီး)

ေဂါင္းေဆာင္၏တန္ဘိုး--မနာလိုအားက်ျခင္း (၀ါ) ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္း

ေဂါင္းေဆာင္မႈသည္ တန္ခိုးစြမ္းရည္ႀကီးေသာ လုပ္ငန္းတခုျဖစ္သည္။ ေဂါင္းေဆာင္တဦးသည္ ရာထူးႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို အားက်ၾကသလို ထိုရာထူးႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား၌ နစ္ေပ်ာ္တတ္ၾကသည္။ သူသည္ ေျမႇာ္ပင့္လြန္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ို႔ေသလြန္ျခင္းတခုခုကို လက္ခံရဟိတတ္သည္။ ၿပိဳင္ဖက္မဲ့ခ်န္ပီယံ တေယာက္အျဖစ္ နာေက်ာ္ႀကားခံရတတ္သည္။ ေျမႇာက္စားျခင္းခံရတတ္သည္။ေဂါင္းေဆာင္တေယာက္သည္ မၾကာခဏ ၿပိဳင္ဆိုင္ျခင္းခံရေသာအခါ အနည္းငယ္အံ့ၾသစရာေကာင္းသည္မွာ အားက်ဖြယ္ရာေကာင္းျခင္းပင္ျဖစ္၏။ အခ်ိန္အ၀ါျမင့္မားမႈႏွင့္ တန္ခိုးအဏာႀကီးေသာ ရာထူးမ်ားအတြက္ စိတ္အားထက္သန္ျပင္းျပစြာ သူ႐ို႔၏ကတိဂ၀တ္၊ သစၥာမ်ားျဖင့္ ေႁကြးေႀကာ္တတၾကသည္။ ယင္းေနာက္ တိုင္းျပည္အတြင္း အျမင့္မားဆံုးေသာရာထူးကို ျမဴဆြယ္ရယူၾက၏။ဆိုနီယာဂႏၵီ (Sonia Gandhi) သည္ တိုင္ျပည္၏အျမင့္ဆံုး အာဏာရာထူးအားစြန္႔လႊတ္ရျခင္း အၾကာင္းအရင္းမ်ားသည္ ျပည္သူလူထုအား အျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္လာသည့္တိုင္ေအာင္ သူမ၏ ပထမထဲက ပထမဆံုးအျပဳအမူမွာ “ဤရာထူးအားမယူပါ” ဟု ျငင္းဆိုေဖၚျပျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ တိုင္ျပည္အတြင္း၌ အေရးအႀကီးဆံုးႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ အဟိဆံုးရာထူးအား စြန္႔လႊတ္ရသည္မွာ အေၾကာင္းအရင္တစံုတခုကို ေအာက္ၿခီခံ၍ အလိုအေလွ်ာက္ သေဘာေပါက္ ယံုၾကည္ထားျခင္းသည္ သူမ၏အတြင္းစိတ္၌ “ဤရာထူးအားမယူပါ” ဟု တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လ်က္ ဟိခပါလိမ့္မည္။ ထိုတိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္မႈႏွင့္အတူ ဣေႃႏၵရရ သူမ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္အား တည္ခင္းျပသႏိုင္ခပါ၏။ယခု ထို “စူးေျငာင့္သရဖူ” အား မာန္မိုဟန္စိန္ (Manmohan Singh) ဥေဂါင္း၌ ၀တ္ဆင္ပီးလိုက္သည္။ ဤသည္မွာ “ေဂါင္းေဆာင္မႈနည္းလမ္းမွာ ပဇာကိုေခၚပါသနည္း” ဟု ၾကည့္ရွဳ႕မွတ္သားဖြယ္ရန္ ဥပမာျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ႏွစ္ဦးစလံုး (Sonia and Manmohan Singh) ေဂါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္လာၾကၿပီး အတူတကြ ဦးစီးဦးေဆာင္ၾကပါလိမ့္မည္။ အမွန္ပင္ အစိုးရအျဖစ္အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲေသာ ပါတီ (၀ါ) အဖြဲ႔အစည္းတခု၏ဥေႏွာက္သည္ အလြန္ပင္ႀကီးမားပါ၏။ (သို႔မဟုတ္) တိုင္ျပည္သည္ နယ္နမိတ္မဲ့နီးပါး က်ယ္ျပန္႔ေသာ အက်ပ္အတည္းအခက္အခဲမ်ားကို ေျဖယွင္းႏိုင္ေသာ ဥာဏ္အေျမႇာ္ျမင္ျဖင့္ ျပည္ခ်ံလုနီးနီး ဟိပါလိမ့္မည္။ သူ၏ (မာန္မိုဟန္စိန္) စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ အမိန္႔စကားမ်ားသည္ တရားဥပေဒျဖစ္၍ မင္းေမွ်ာင္ကပ္စားကပ္ဖါးမ်ားလည္း ေပါမ်ားၾကပါလိမ့္မည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုစီ ေဂါင္ေဆာင္တဦးတေယာက္မွ် ေဂါင္းေဆာင္မႈ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ျခင္းမွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ ဤသည္ကို ကတ္ဒီလခ္ေမာ္တာကားကုမၸဏီ (Cadillac Motor Car Company) မွ တိုတုတ္ျပတ္သားစြာ ရြီးခ်ယ္ေခၚ၀ါလိုက္သည္မွာ “ေဂါင္းေဆာင္မႈျပစ္ဒါဏ္”--သည္--တခ်ိန္တခါက သမိုင္းတြင္ခၿပီး၊ ယင္းကဲ့သို႔ ဆက္လက္တည္ဟိဆဲျဖစ္သည္။လူေလာကနယ္ပယ္တိုင္း၌ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈႏွင့္ဆက္စပ္္လ်က္ ထိုပုဂၢိဳလ္ (ေဂါင္းေဆာင္) သည္ ပထမဆံုးနာမည္ေက်ာ္ၾကားမႈ အလင္းေရာင္ျဖဴထဲ အၿမဲမျပတ္ဆက္လက္ရွင္သန္လ်က္ ဟိပါလိမ့္မည္။ ေဂါင္းေဆာင္မႈအာဏာကို ပုဂၢိဳလ္တဦးအားအပ္ႏွံရန္ျဖစ္စီ သို႔မဟုတ္ ကုန္ပစၥည္းတခုခုထုတ္လုပ္ရာ၌ျဖစ္စီ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းႏွင့္အားက်မနာလိုမႈမ်ားသည္ (လုပ္ငန္းခြင္၌) အၿမဲတမ္းျဖစ္တတ္ၾကသည္။ ပန္းခ်ီအႏုပညာနယ္ပယ္ထဲ၌ျဖစ္စီ၊ စာပီေလာကထဲ၌ျဖစ္စီ၊ ေတးရြီးအႏုပညာေလာကထဲ၌ျဖစ္စီ၊ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းခြင္၌ျဖစ္စီ၊ ဆုလါဒ္ႏွင့္ျပစ္ဒါဏ္ပီးျခင္းသည္ အၿမဲတမ္းတေဘာတည္း တူညီၾကသည္။ ဆုလါဒ္သည္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖစ္၍ ျပစ္ဒါဏ္ပီးျခင္းသည္ ျပင္းထန္ေသာျငင္းဆိုျခင္းႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာေလ်ာ့ပါးစီေအာင္ျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ပုဂၢိဳလ္တဦးဦး၏အလုပ္ (သို႔မဟုတ္) လုပ္ရပ္သည္ ေလာကတခုလံုးအတြက္ စံမွီအဆင့္အတန္းတခုျဖစ္လာေသာအခါ၊ ၄င္းအဆင့္အတန္းသည္ အနည္းဆံုး မနာလိုအားက်မႈျမႇားဦးမ်ား၏ ပစ္မွတ္တာဂတ္တခု ျဖစ္္လာတတ္သည္။ အကယ္၍ သူ၏လုပ္ရပ္သည္ ထူးျခားသည့္ဂုဏ္သတၱိမဟိပါက (၀ါ) ရြက္ၾကမ္းရီႀကိဳမွ်သာျဖစ္နီပါက ျပင္းထန္ေသာအခက္ခဲအက်ပ္အတည္းမ်ားႏွင့္အတူ သူသည္ တေယာက္တည္း ၀ိုင္းပယ္ထားျခင္းခံရမည္မွာ ေသခ်ာပါ၏။ အကယ္၍ ထိုပုဂၢိဳလ္သည္ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္သည့္ အတြီးအေခၚအယူအဆ၊ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈအထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္နီပါက လႈပ္ယွားသေယာင္ေယာင္၊ အနစ္နာခံသေယာင္ေယာင္ျပဳျပတတ္ေသာ ကပ္စားကပ္ဖားမ်ား ခ်ီးက်ဴးမႈဘာသာစကား ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ႏွင့္ ျပည္္ခ်ံ၀ိုင္ရံလ်က္ ဟိနီပါလိမ့္မည္။ မနာလိုသ၀န္တိုမႈမ်ားသည္လည္း အစြမ္းထြက္လာၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ထိုအစြမ္းမထြက္မႈသည္ ႏွစ္ဖက္ခြဘာသာစကားႏွင့္ သုခမီအႏုပညာသွ်င္သည္ အမ်ားႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ၊ အမ်ားလက္ခံေသာ ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ကိုရြီးဆြဲပါလိမ့္မည္။ ဇာမဆို သင္သည္ ရြီးသားေဖၚျပႏိုင္သည္။ ဆီးခ်ယ္ရြီးဆြဲႏိုင္သည္။ တီမႈတ္သီဆိုႏိုင္သည္။ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ႏိုင္သည္။ ထူးျခားထက္သန္ေသာ ပညာဥာဏ္ (၀ါ) စစ္မွန္ေသာဆီးတဆိပ္ႏွင့္ သင့္လုပ္ရပ္အား ခ်ယ္မႈန္းမဖ်က္ဆီးႏိုင္သမွ်ကာလပတ္လံုး သင္အား မည္သူတဦးတေယာက္ကမွ် ထူးကဲေက်ာ္လြန္ႏိုင္မည္ မဟုတ္သလို ဂုဏ္သရည္ပ်က္ျပားေအာင္ မေကာင္းသတင္းမ်ားလည္း လႊင့္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာအလုပ္ (သို႔မဟုတ္) ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္မ်ားလုပ္ၿပီး ျပည့္စံုခၿပီးအခ်ိန္မ်ား--မ်ားစြာၾကာၿပီးေနာက္ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ား (ေနာက္လိုက္မ်ား (သို႔) တျခားမ်ား) သည္ ေမွ်ာ္လင္းခ်က္ပ်က္ၿပီမႈ၊ စိတ္ပ်က္မႈ (၀ါ) မနာလိုစိတ္ထားမ်ားျဖင့္ သူ႐ို႔၏ ေဂါင္းေဆာင္၏လုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးျပည့္စံုျခင္းမျပဳႏိုင္ခေၾကာင္း ထုပ္ေဖၚေျပာဆိုၾကပါလိမ့္မည္။ေဂါင္းေဆာင္သည္ ႏွိမ္းနင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းခံရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ေဂါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ တိုက္ခိုက္မႈသည္ သူအားတရားမွ်တမႈ၊ ညီမွ်မႈအား ႀကိဳးစားအားထုတ္ လုပ္ေဆာင္စီျခင္း--ထင္ယွားသိသာေသာေဂါင္းေဆာင္မႈ သက္သီသာဓကအျဖစ္ ေပါင္းစပ္ပီးလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္၏။ တန္းတူညီမွ်မႈခ်ိဳ႔တဲျခင္း (ခၽြတ္ယြင္းခ်က္) သို႔မဟုတ္ တန္းတူညီးမွ်မႈ ပိုမိုေကာင္းမြန္ျခင္းမ်ားအား ရွာေဖြ၍ ေနာက္လိုက္မ်ား ခ်ံဳ႔ခ်ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ပို၍ေသခ်ာခိုင္မာသည္မွာ ႀကိဳးစားအားထုတ္နီရာယူႏိုင္မႈ ဂုဏ္သိကၡာႀကီးမားျခင္းကိုကား မည္သူတဦးတေယာက္မွ တိုက္ဖ်က္၍ရႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ဤသည္မွာ ထူးထူးျခားျခား၊ ထူးထူးဆန္းဆန္းမဟုတ္ပါ။ ကမၻာႀကီးစတင္လာစကပင္၊ လူသားမ်ားဆႏၵအာ႐ံု (တဏွာ) စတင္လာစကပင္ ႀကီးပြားလိုစိတ္၊ ေလာလရမၼက္၊ စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း၊ စိုးရိမ္ေသာက၊ မနာလိုျခင္း၊ အားက်ျခင္းႏွင့္ သူတပါးထက္ ထူးကဲေက်ာ္လြန္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵမ်ားသည္လည္း ကမၻာဦးစတင္ခါကပင္ စတင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အရာရာတိုင္း အက်ိဳးမျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း အကယ္၍ ေဂါင္းေဆာင္သည္ တည္းတည္းမတ္မတ္၊ မွန္မွန္ကန္ကန္၊ မွ်မွ်တတ၊ ရိုးရိုးသားသား ဦးစီးဦးေဆာင္ႏိုင္ပါက သူသည္--“ေဂါင္းေဆာင္”--အျဖစ္္ ဆက္လက္က်န္ဟိနီမည္မွာ ေအကန္မလြဲပါ။အိႏၵီယႏိုင္ငံကၽြန္းရြာေတာဓေလ့ အေခ်သူငယ္မ်ား အၿမဲတမ္းပံုေျပာျပၾကသည့္ ရြာဓေလ့ပံုျပင္၀တၳဳတပုဒ္ဟိပါသည္။ ၄င္းပံုျပင္ကို အလြန္္ယွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ “အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေသာ ေဂါင္းေဆာင္” ဟု ေခၚ၀ါၾကသည္။ ဤပံုျပင္သည္ အေခ်သူငယ္မ်ားသာမက လူႀကီးအတြက္လည္း အလြန္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းစီပါ၏။တနိ႔ေသာအခါ နန္းတြင္းအေစးခံ ကၽြန္မႀကီးသည္ ဘုရင္မိဘုရားမႀကီး လႊတ္ေတာ္ခန္းမအား သန္႔ယွင္းေရးလုပ္နီစိုင္ အ႐ိုးအဆစ္မ်ားကိုက္ခဲ၍ လက္သီခါးပန္းက် ေညာင္းညာလာ၏။ လုပ္နီက် နိ႔စိုင္သန္႔ယွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္မစတင္ခင္ နန္းတြင္းဟိ မိဘုရားမႀကီး၏ အိပ္ရာသည္ သူမအား တရီးတေမာအေညာင္းေျဖရန္ ဆြဲေဆာင္ဖိတ္ေခၚနီသေယာင္ေယာင္ ခံစားလာရ၏။ အေစခံနန္းတြင္းကၽြန္မႀကီး အိပ္စက္အနားယူနီခ်ိန္ မိဘုရာႀကီး အျမင္မေတာ္ေသာအျဖစ္ကို ျမင္ေသာအခါ အျပစ္ဟိေသာ “ရာဇ၀တ္ေကာင္…. ရာဇ၀တ္ေကာင္….အလြန္႐ိုင္းစိုင္းယုတ္မာေသာ ရာဇ၀တ္ေကာင္” ဟု ေအာ္ဟစ္လီ၏။အေခြအရံနန္းတြင္းစစ္သည္ေတာ္မ်ား ကၽြန္မႀကီးအား ေဂါင္းျဖတ္ျပစ္ဒါဏ္ပီးရန္ ဆြဲထုတ္မည္ဆဲဆဲ၌ ႐ုတ္တရက္အံ့ၾသမိသည့္အသံျဖင့္ ကၽြန္မႀကီးသည္ ဘုရင္မိဘုရားႀကီးအား ႏႈတ္ႁမြက္ထြက္ဆိုလိုက္သည္မွာ “အကၽြႏႈပ္သည္ မိဘုရားမႀကီးအိပ္ရာ၌ ငါးမိနစ္မွ်သာ အိပ္စက္အနားယူမႈအား ဤမွ်ေလာက္ လူသားမဆန္စြာ ႀကီးလဲေသာျပစ္ဒါဏ္ခပ္ပါ၏။ ဤအိပ္ရာထက္၌ မိဘုရားမႀကီး ယခုအခ်ိန္ထိ ႏွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ နိ႔စိုင္ရက္ဆက္မျပတ္ အိပ္စက္ေတာ္မူျခင္းအား မည္မွ်ႀကီးမားေသာ ျပစ္ဒါဏ္မ်ိဳးခပ္ျခင္း ခံပါမည္နည္း။ မတြီး၀ံ့စရာပါ ဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ေတာ္မူ၏။ဘာသာျပန္ခိုင္ျမသိန္း (ေခ်ာင္းသာႀကီး)May 27. 2004Dum Dum Central Jail, Kolkatta, IndiaFriday, May 21. 2004 ထုတ္ The Times of India သတင္းစာပါ “တရားေဟာေသာမဟာေဗာဓီ The Speaking Tree” က႑မွ စာရြီးဆရာ အစ္ လီလဗသီ (S Lealavathi) ရြီးသားေဖၚျပေသာ “The Price of Leadership: Emulation & Envy” အား ရခိုင္ဘာသာသို႔ သင့္ေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါ၏။

အာဏာပါ၀ါ၏ထိုင္ခံုမွာ…ဂုဏ္ (သို႔မဟုတ္) အမႈထမ္းျခင္း

၀န္ႀကီးတဦးအျဖစ္၏အဓိပၸါယ္မွာ ျပည္သူလူထုအတြက္ အမႈထမ္းျခင္းသတ္သတ္သာျဖစ္၏။ မည္သို႔ပင္ဆိုစီကာမူ..အကယ္၍…၀န္ႀကီးအျဖစ္အား သာယာေက်နပ္ႏွစ္သိမ္းမႈ (၀ါ) ဂုဏ္ျဒပ္ၾသဇာရယူရန္ နည္းလမ္းတခုအျဖစ္ သူ၏အတြင္းစိတ္၌ ထင္ျမင္ယူဆထားၿပီး ထိုရာထူးသည္ အသံုးျပဳျခင္းခံရပါက၊ ျပည္သူျပည္သားမ်ား တိုးတက္ႀကီးပြားမႈကို အဟန္႔အတားျဖစ္စီ၍၊ ေဖါက္ျပန္အဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္ လူ႔အဖြဲအစည္းအား ေသာင္းက်န္း ဗိုလ္က်ၿပီး ယုတ္ညံ့ေသာကိုယ္က်င္တရား လမ္းသြယ္ထဲသို႔ ေဇာက္ထိုးခုန္ဆင္းလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေၾကာင္ရြံ႔ျခင္းႏွင့္ လံုၿခံဳမႈမဟိျခင္းမ်ားက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ဆုပ္ကိုင္ထားလိမ့္မည္၊ လူသားမ်ားကို တားဆီးခ်ဳပ္တည္၍ ထားၾကလိမ့္မည္။ဤသည္မွာ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္း၊ လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့ျခင္းမ်ားအား ႏွိမ္နင္းေအာင္ျမင္စီလိုရန္ လူသားမ်ား အတြက္ သဘာ၀အေၾကာင္းတရားျဖစ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း၌ အမ်ားစုသည္ လံုၿခံဳမႈ ဟိလာစီရန္၊ လံုၿခံဳမႈစိတ္ခ်လာေအာင္ အၿမဲတမ္းလိုလို တခုခုလုပ္တတ္ၾကပါသည္။ အက်ိဳး ဆက္အားျဖင့္ အာဏာပါ၀ါ၏ထိုင္ခုန္အတြက္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ ေတာ္လွန္လာၾက တတ္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုစီ..ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အာဏာပါ၀ါရလာၿပီးေနာက္ ထိုအာဏာ ပါ၀ါအား စြဲမက္လာၾကသည္….မွာ…အမွန္စင္စစ္ အာဏာပါ၀ါမဟုတ္ပါ။ သူ႐ို႔၏၀တၱရားမ်ား ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ၀န္ႀကီးယံုးထဲသို႔ ေရာက္လာၾကသည့္တိုင္ေအာင္ သူ႐ို႔သည္ အနည္းဆံုး အလုပ္ေလာက္သာ ၿပီးစီေအာင္ျမင္ႏိုင္ၾကသည္။ သူရို႔လုပ္ငန္းေဆာင္တာ မၿပီးစီးသည္ကို ၾကည့္၍ သူ႐ို႔အားျပစ္တင္ပုတ္ခတ္ ေ၀ဖန္ျခင္းမျပဳပါႏွင့္။ အာဏာပါ၀ါ၏ထိုင္ခုန္ကို ရယူ သိမ္းဆည္းလိုက္ၿပီးသည့္ေနာက္ သူ႐ို႔၏ ငါတေကာ့ေကာ့၍ ေငါ့ေျပာျခင္းသည္ သူ႐ို႔၏ စိတ္တြင္း၌ ေၾကာင္ရြံ႔စိုးရိမ္လ်က္ က်န္ဟိနီဆဲပင္ျဖစ္သည္။ အဟုတ္အမွန္ပင္… ေၾကာက္ရြံ႔ စိုးရိမ္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသည္ စိတ္တြင္း၌ ပိုမိုတိုးျမင့္လာသည္။ အကယ္၍ က်ပ္တည္းတင္းမာမႈႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႔စိုးရိမ္နီပါက သင္သည္အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ဖန္တီးမႈအတြီးအေခၚသစ္ႏွင့္ အတူ ေအာက္ၿခီခံျမင့္မားလာႏိုင္မည့္ မဟုတ္ပါ။ ထို႔ေၾကာင္း သင္သည္ အလုပ္ေျမာက္မ်ားစြာ မလုပ္ႏိုင္၊ သင့္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္လည္း မလုပ္ႏိုင္သလို၊ သင့္ကိုယ္ရည္အတြက္လည္း လုပ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။၀န္ႀကီးမ်ား သူ႐ို႔ရလိုၾကသည့္ သူ႐ို႔၏လမ္းေၾကာင္းကို မေရာက္လ်င္ ၀န္ႀကီးမ်ားရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ၾကမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္တတ္ၾကသည္မ်ားကို သင္႐ို႔မၾကာမဏ ၾကားကတ္ရပါ လိမ့္မည္။ တခ်ိဳ႔ေနာက္လိုက္မ်ားက သူ႐ို႔ကိုသူ႐ို႔ကိုယ္တိုင္ သတ္သီရန္ထိ ၿခိမ္းေျခာက္တတ္ ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရာထူးမွႏႈတ္ထြက္ရန္ ေဇာတိကတက္ျခင္းသည္ တာ၀န္မဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဂုဏ္ယူဖြယ္ရာမဟုတ္ပါ။ အနစ္နာခံ စြန္႔လႊတ္ျခင္းလည္း မဟုတ္ပါ။ ဤသည္မွာ ျပည္သူမွ အထြတ္တျမတ္လႊဲအပ္ထားေသာ တာ၀န္၀တၱရားကို စြန္႔လႊတ္ျခင္းအျပဳအမူသာ ျဖစ္သည္။ သင္သည္ သင္၏ရာထူးစြန္႔လႊတ္ျခင္းအား ေဇာတိကမာန္မာန ဂုဏ္ေမာက္ရ ေလာက္ေအာင္ထိ ၀န္ႀကီးအျဖစ္သည္ ဇိမ္ခံပစၥည္းတခုကား မဟုတ္ေခ်။ အလားတူပင္… ၀န္ႀကီးရာထူးအား တစံုတေယာက္အား အပ္ႏွံျခင္းသည္ ၀န္ႀကီးအျဖစ္ရြီးခ်ယ္ခံရသူ၏ အေကာင္းဆံုးအေစခံ၀န္ထမ္းမႈကို ေမွ်ာ္လင္းျခင္း၊ ေတာင္ဆိုျခင္းသာျဖစ္၏။ ၄င္းသည္ ဆုလဒ္တခုအျဖစ္ အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူဖြင့္ဆိုဖို႔ကား မဟုတ္ေခ်။သင္၌ ေအကန္စင္စစ္ မြီးရာပါကိုယ္ပိုင္ပါ၀ါစြမ္းရည္ဟိပါက ျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အမွန္ပင္အမႈထမ္းလိုရန္ အာဏာရာထူး (၀ါ) အဏာပါ၀ါထိုင္ခုန္ကား မလိုအပ္ပါ။ မဟတၱမဂႏၵီ ျပည္သူ႔အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခသကဲ့သို႔ တရား၀င္ရာထူးဌာနႏၱရမဟိဘဲ လူထုအက်ိဳးစီးပြား အတြက္ သင္ပိုၿပီးေကာင္းက်ိဳးျပဳႏိုင္သည္။ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။ မၾကာခဏလိုလို အုပ္ခ်ဳပ္သူ တဦးသည္ မွန္ကန္ျပဳျပင္ေရးသမား တေယာက္မဟုတ္သလို၊ မွန္ကန္ျပဳျပင္ေရးသမား သည္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားတေယာက္မဟုတ္ပါ။ မွန္ကန္ျပဳျပင္ေရးသမားသည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာကို မလိုလားပါ။ မမက္ေမာပါ။ျပည္သူလူထုအမ်ားစုအား လႈံ႔ေဆာ္မႈပင္ရင္းအခ်က္အလက္မ်ားမွာ ထိခိုက္လြယ္ေသာ၊ ခံစားလြယ္ေသာ စိတ္အာ႐ံုမ်ားပင္ျဖစ္၏။ စါမတတ္သူ ဦးရည္မ်ားလာေသာအခါ ထိခိုက္ လြယ္ေသာ၊ ခံစားလြယ္ေသာ စိတ္အာ႐ံုမ်ားပို၍ ျဖစ္လာတတ္ၾကသည္။ ဤနီရာမွာ က်ယ္ျပန္႔သည့္ပညာေရး စနစ္ႏွင့္ပါတ္သက္လို ဆန္က်င္တန္ျပန္ျပဳရန္ အေရးႀကီးသည္ တခုမွာ ဘာသာေရးပညာရပ္ႏွင့္ သိပၸံပညာရပ္ႏွစ္ခုစလံုးပင္ျဖစ္သည္။ႏိုင္ငံေရးေဂါင္းေဆာင္အမ်ားစုသည္ စစ္မွန္ေသာျပည္သူ႔၀န္ထမ္း အယူအဆအား မိုက္မဲစြာ မ်က္ကြယ္ျပထားၾကသည္။ ဥေပကၡာျပဳထားၾကသည္။ လူမ်ိဳး၏ထံုးတမ္းစိုင္လာ ေဘာင္နယ္ နမိတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍၊ ဘာသာေရးဓေလ့ထံုးတမ္း ေဘာင္နယ္နမိတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍၊ အမ်ိဳးသားေရးဆိုင္ရာ ေဘာင္နယ္နမိတ္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍ အနည္းငယ္ေသာ စြန္စား လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ဟိၾကပါ၏။ ထိုနယ္နမိတ္ေဘာင္မ်ားႏွင့္ ခ်ဳပ္တည္သတ္မွတ္ထား လိုက္ေသာအခါ သူ႐ို႔ကိုသူ႐ို႔ကိုယ္တိုင္အား ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္စီသလို၊ တျခားသူ႐ို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္နီသည့္ ပါတ္၀န္းက်င္တခုလံုးလည္း ထိခိုက္နစ္နာ ပ်က္စီးၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ လူမႈေရးတာ၀န္၀တၱရားမ်ား ထမ္းေဆာင္ရာ၌၊ တိုင္ျပည္အား ဦးစီးဦးေဆာင္လမ္းျပရာ၌ ႏိုင္ငံေရးပညာရပ္မ်ား ကၽြမ္းက်င္ရန္ အထူးလိုအပ္ပါ၏။ အေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္ကာလျဖစ္ေသာ ကမၻာမိသားစု (Global Family) ၏ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် လွ်င္ျမန္လႈပ္ယွားနီေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ သေဘာေပါက္ထားရမည္။ ညက္နီေအာင္ တတ္ေျမာက္ထားရမည္။ ႏြးက်ီေအာင္လည္း သိထားရမည္။၀န္ႀကီးမ်ားသည္ ေျမႇာက္ပင့္ကပ္ေမွ်ာင္နီေသာ ႏိုင္ငံေရးသံခ်ီးတက္မ်ားအားဆန္႔၍ ေဘးအႏၵရယ္လံုျခံဳေအာင္ ကာကြယ္ရန္ သူ႐ို႔၏စြမ္းရည္မ်ားကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ထားရန္လည္း အလြန္အေရးႀကီးစြာလိုအပ္ပါသည္။ အမွန္ပင္….သူ႐ို႔၏အတြင္းစိတ္ (inner voice) ကို လိုက္နာသင့္သည္။ သူ႐ို႔၏ လမ္းညႊန္မႈသည္ အမွားမ်ားထဲမွ အေကာင္ဆံုးမွန္ကန္မႈကို ရြီးခ်ယ္စီးစစ္ရန္ အတြင္းစိတ္၏အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ မူပိုင္လမ္းညႊန္မႈကို လိုက္နာ သင့္သည္။အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရနယ္ပယ္မွ က်န္ေတာ္႐ို႔လြတ္ေျမာက္ရမည္။ အမုန္ပြားစီေသာႏိုင္ငံေရးႏြံအိုင္ထဲမွ က်န္ေတာ္႐ို႔လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကိဳးစားရမည္။ စစ္မွန္ေသာ အေျမႇာ္ျမင္ ဆင္ျခင္တံုတရားႏွင့္ျပည္စံုေသာ ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒသည္ ဘာသာစကားကြဲျပားမႈ၊ အယူအဆ ယံုၾကည္ခ်က္ကြဲျပားမႈ၊ ဘာသာေရးမတူကြဲျပားမႈ၊ ဇာတ္နိမ့္ဇာတ္ျမင့္ မတူကြဲျပားမႈမ်ားအား တေျပးညီသေဘာထားျဖင့္ ျပဳစုေစာင့္ေယွာက္ရန္သာျဖစ္သည္။ အေစခံအမႈထမ္းျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာပါ၀ါ၏ ဦးတည္ခ်က္ျဖစ္လာေသာအခါ (ႏိုင္ငံေရး) လႈပ္ယွားမႈတရပ္လံုးသည္ တိုးတက္၊ ႀကီးပြားခ်မ္းသာ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈသို႔ ေျပာင္းလဲ လာၾကသည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုစီ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ မၾကာခဏလိုလို အတူတကြ ျဖစ္လာၾကသည့္အေၾကာင္းရင္မွာ ဘံုရန္သူအား တိုက္ခိုက္ႏွိမ္နင္းရန္အတြက္ တခုတည္းသာ ျဖစ္ၾကသည္။ ဘုံ္ရည္မွန္ခ်က္ပန္းတိုင္ (သို႔မဟုတ္) ဘံုအက်ိဳးစီးပြား (အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား) အတြက္ကား မျဖစ္ႏိုင္ၾကေခ်။ သူ႐ို႔၏ညီညြတ္ျခင္းသည္ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းႏွင့္ မုန္းတီျခင္း (၀ါ) ရန္ျငိဳးမ်ားအား ေအာက္ၿခီခံ၍သာျဖစ္ၾကသည္။ မတူကြဲျပားျခားနားေသာပါတီမ်ား တိုင္ျပည္ အက်ိဳး၊ ျပည္သူအက်ိဳး၊ အမ်ားအက်ိဳးမ်ားအတြက္ အဘက္ဘက္မွ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈတိုးျမင့္မက တိုးျမႇင့္လာေအာင္ အတူတကြပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္။ ရန္ၿငိဳးအမုန္းတရားႀကီး စိုးမိုး၊ လႊမ္းမိုးသည့္ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒ အဆံုးသတ္သင့္ၿပီျဖစ္၏။အလြန္ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သည့္ ၿမီပိုင္သွ်င္သူေဌးတေယာက္သည္ ပန္ၿခံအလုပ္သမားႏွစ္ဦး ငွား၍ ပန္းၿခံ၌အလုပ္လုပ္ခိုင္စီ၏။ ႏွစ္ဦးစလံုးအား တလွည့္စီေျပာင္း၍ လုပ္ခိုင္းစီ၏။ ႏွစ္ဦးစလံုးပင္ ပန္ၿခံအားမည္ကဲ့သို႔ တိုးတက္ေျပာင္းလွဲသင့္သည္။ မည္ကဲ့သို႔ ျပဳျပင္သင့္သည္ႏွင့္ပင္ သေဘာထားကြဲလြဲၾကလီ၏။ အလုပ္သမားတဦးက ၿမီေလာက္သာ ျပဳျပင္ယွင္းလင္းထား၏။ ေနာက္လုပ္သမားတဦးေရာက္လာေသာအခါ ပထမအလုပ္သမား၏ မၿပီးဘဲက်န္ဟိနီေသာ အလုပ္ကိုဆက္မလုပ္ဘဲခ်န္ထား၍ သူလုပ္လိုေသာအလုပ္ကိုသာ ေျပာင္လြဲလုပ္လီ၏။ ဤကဲ့သို႔ တဦး၏အလုပ္ကိုတဦးက ခ်န္ထားျခင္ျဖင့္ လေပါင္းမ်ားစြာ ၾကလာ၏။ ေနာက္ဆံုးမွာ ပန္းျခံႀကီးသည္ မည္သည့္ပန္းပင္မွ မစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ဘဲ၊ မည္သည့္ပန္းပြင့္မွ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ဘဲ ေပါင္းျမက္ထူလ်က္ ဆက္လက္က်န္ဟိနီဆဲပင္။ သူ႐ို႔၏တတ္စြမ္းမႈစြမ္းရည္မ်ားသည္ အခ်ဥ္းအႏွီးႄကြား၀ါမႈသာ ျဖစ္လီ၏။အထက္ေဖၚျပပါဥပမာႏွင့္ လက္ဟိႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ မူ၀ါဒလမ္းစိုင္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ တထပ္တည္း၊ တထည္ရာတည္း ကြက္တိစြပ္ပိုက္ပင္တူနီပါ၏။ ဤကဲ့သို႔လည္း ေဆာင္ရြက္ၾက၏။ ယခင္ပါတီ၏ မၿပီးဆံုးဘဲက်န္ဟိနီေသာ အလုပ္ကိုဆက္မလုပ္ဘဲ ခ်န္ထား၍ သြားပုတ္လီလႊင့္ေျပာျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္မ်ားကို ျဖံဳးတီးပစ္ၾက၏။ က်န္ဟိနီေသာ ႏိုင္ငံေရပါတီမ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ားအား ျဖည့္စြက္လုိက္သည့္အခါ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုႏွင့္တခု ေလးစားခ်ီးျမႇင့္လာၾကသည့္အခါ အိႏၵီယာသည္ အမွန္ပင္ေတာက္ေျပာင္ထြန္းလင္း လာလိမ့္မည္။ (ဆတ္ယူဂ (အိႏၵီယသမိုင္း၌ အလြန္တိုးတက္ခသည့္ Satyuga) ေခါတ္တေခါတ္ဟိဖူးခပါ၏။ ၄င္းေခါတ္၏လူသားမ်ားသည္ အလြန္႐ိုးသား၍ မင္းေကာင္း မင္းျမတ္မ်ားေပၚခပါ၏။) သို႔မဟုတ္ အားလံုးေသာႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဘံုဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္သို႔ ဦးတည္လာၾကသည့္အခါ ရႊီေရာင္လႊမ္းေသာေခါတ္သို႔ ေရာက္လာၾကလိမ့္မည္။ ဆင္းရဲျခင္းအတိဒုကၡမွ သက္သာခြင့္ရလာၾကလိမ့္မည္။ ဆင္းရဲသူဆင္းရဲသားမ်ားအား အာမခံသည့္ဘ၀ကို ထူေထာင္ခြင့္ရႏိုင္ၾကလိမ့္မည္။ စာနာတတ္သည့္စိတ္ထားမ်ား၊ သနားညႇာတာတတ္သည့္စိတ္ထားမ်ား ကိမ္း၀ပ္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္။ အျပစ္ကင္မဲ့သူျပည္သူ ျပည္သားမ်ားအတြက္ လံုျခံဳမႈပိုမိုရဟိလာၾကမည္။ ေဖါက္ျပန္ၿပီး အဂတိလိုက္စားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ဘာသာျပန္ခိုင္ျမသိန္း (ေခ်ာင္းသာႀကီး)August 31, 2004Dum Dum Central Jail, Kolkatta, India.Thursday, May 27, 2004 ထုတ္ The Times of India သတင္းစာပါ “တရားေဟာေသာ မဟာေဗာဓီး The Speaking Tree” က႑မွ စာရြီးဆရာ သွ်ရီသွ်ရီရာဗီခ်န္ကာ (Sri Sri Ravi Shankar) ရြီးသားေဖၚျပေသာ { The Seat of Power: Pride or Service} အား ရခိုင္ဘာသာသို႔ ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

ရခိုင္ျပည္ပညာရီး ပစၥကၡအေျခအေန

အကၽြန္ရို႕ ရခုိင္ျပည္မာ လက္ဟိအနီအထားအရ ပညာရီးအၿခီအနီေျပာျပဖို႕မေကာင္းေယာင္စုတ္ျပတ္သတ္နီ စြာကို ရင္နာနာနာင့္ တစိေခ်တင္ျပလိုက္စြာပါ။
အဂုပစၥကၡအၿခီအနီအရ ရခိုင္ျပည္မာ လူဦးေရ (၂၇)သိန္းဟိဖို႕လို႕ ခန္းမွန္းရပါေရ။ ျပည္နယ္စုစုေပါင္းဧရိယာ အက်ယ္အ၀န္းေရ ၁၄၂၀၀ စတုရန္းမိုင္အက်ယ္အ၀န္းဟိပါေရ။ ၿမိဳ႕နယ္ (၁ရ)ၿမိဳ႕နယ္မာ စာရြီးသူလက္လွမ္းမီ သေလာက္၊ သုေတသနျပဳထားခ်က္အရ၊ တဆင့္မီးျမန္းခ်က္တိအျပင္ ကိုယ္တိုင္ကြင္းဆင္း မ်က္တိြလက္တြိတိ ကို တင္ျပစြာျဖစ္ေၾကာင္းပါ။
အထက္ကဆိုခေရအတိုင္း အကၽြန္ေလ့လာထားခ်က္အရ မူလတန္းေက်ာင္းတိမာ ေက်ာင္းသာဦးေရ တႏွစ္ ထက္တႏွစ္နည္းလာစြာကို တိြရပါေရ။ ဂရပ္နန္႕ေဖာ္ျပရဖို႕ဆိုေက မကၠလာကိုထလန္းၾကားလွန္ထားစြာပိုင္။ ဇာတီအဖ်ား ေအာက္သို႕စိုက္ထားေယွာင္ပိုင္ပါေယ။ ဆိုလိုစြာက ေဒပိုင္ပါ၊ ေက်ာင္း၀င္ႏႈန္းတႏွစ္ထက္တႏွစ္ နည္းလာစြာကို ေျပာစြာပါ။ အဓိကအားျဖင့္ မူလတန္းမာ အၿခီခံအက်ဆံုးေက်ာရိုးျဖစ္ေတ သူငယ္တန္း(၀ေခ်တန္း)ေက်ာင္း၀င္ႏႈန္းနည္းလာစြာေရ ေၾကာက္ဖို႕ေတာင္ေကာင္းပါေရ။
ေနာက္ဆယ္စုႏွစ္ေလာက္မၾကာခင္ မူလတန္းေက်ာင္းတိကိုပိတ္ထားရဖို႕အၿခီအနီျဖစ္နီစြာ မ်က္ျမင္ကိုယ္တိြပါ။ သံုးၿမိဳ႕နယ္၊ ငါးၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ ကြင္းဆင္းစစ္ဆီးထားပါေရ။ တျခားၿမိဳ႕နယ္တိကိုလည္း ခိုင္လံုေသာသတင္းအ ခ်က္အလက္တိအရ သိထားၿပီးျဖစ္ပါေရ။ (မူဆလင္လူမ်ိဳးတိမ်ားေရရြာတိကို မဆိုလိုပါ)။ ေယဇူးနန္႕ ထုတ္ယူ ဆင္ျခင္၊ ၿခံဳငံုဆင္ျခင္သံုးသပ္ၾကည့္ဖို႕ဆိုေက အမွန္ပင္ မူလတန္း၊ သူငယ္တန္းေက်ာင္း၀င္ႏႈန္းနည္းလာစြာကို ဇာေၾကာင့္လဲ၊ ဇာအတြက္လဲလို႕ စာရြီးသူေလ့လာၾကည့္ေရခါ ေအာက္ပါအခ်က္တိကိုတြိရပါေရ။
ပထမတခ်က္ ရခိုင္သမေသွ်တိ အေခ်မေပါက္ကတ္ပါယာ။(အမ်ားစု)အေခ်ေပါက္ႏႈန္းက်ဆင္းလာပါေရ။ ေက်း ရြာတခ်ိဳ႕ကိုေရာက္ေက အေခ်ငိုသံၾကားရခဲေရ။ ၀မ္းပူမ တိြရခဲေရ။ ဇာေၾကာင့္ အေခ်မေပါက္ကတ္လဲလို႕ ဆက္ လို႕ဆန္းစစ္ၾကည့္ေရခါ ဆင္းရဲက်ပ္တည္းလို႕ဆိုရပါဖို႕။ ဇာေၾကာင့္ဆင္းရဲက်ပ္တည္းလဲဆိုခေက အေျဖတိက အမ်ားႀကီးပါ။ ယင္းအထဲက တခ်ိဳ႕ကိုတင္ျပပါေမ။ ရခိုင္သားတိလုပ္စားမျဖစ္ေအာင္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုနန္႕ ဗမာအစိုးရက ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္နီလို႕ျမင္သာေရ။ ဥပမာတခုေျပာပါေမ။ အယင္ေခါက္က ဆန္စပါး၊ သားငါး တိကို ရခိုင္သားတိရာစားသံုးေရ၊ ကုန္သြယ္ေရ။ ေအဂု ရခုိင္ျပည္ကိုသူရို႕ပါးက စားဖို႕ပစေပါက္(ပါးစပ္ေပါက္)တိလႊတ္လုိက္ေတ။ တပ္ရင္းတိ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕မာ သံုးရင္း၊ ငါးရင္း၊ ဆယ္ရင္းခ်လိုက္ေတ။ စားဖို႕လူတိေပါလာယာ။ ယၿပီးေက ယင္းသူရို႕ကိုယ္တိုင္၊ ယင္းသူရို႕နန္႕နီးစပ္ေတလူတိ ဆန္စပါးအစ၊ သားငါးအဆံုး၊ ဓါတ္ေငြ႕မက်န္ ကုန္သြယ္ေရာင္းစားကတ္ေတ။ ေယေက ရခိုင္သားအမ်ားစုမဲြျပာက်လာေရ။ အႀကီးဆံုးဆင္းရဲရေရ အေၾကာင္း တခုက အဂုအခါ ရခိုင္ျပည္ၿမိဳ႕၊ရြာတိုင္းမာ ခ်ဲဒိုင္တိ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕လမ္းမႀကီးမာ ခြီးခ်ီးေပါေရပိုင္ေပါလို႕။ ခ်ဲနန္႕ တိုက္ဆိုင္နီလို႕ ကုန္းေကာက္စရာမဟိစြာတမ်ိဳး။ ယေလာက္စြာမာ တရက္တရက္လာေရ ဗမာျပည္ကအရက္ ကားတိ ပဒုန္းခ်င္းယွက္နီစြာကို ရခိုင္သားတိအရက္ေသာက္လို႕ၿခီကတ္စြာတဖံု။ ေယခါမာ ရခိုင္သမတိမာ ေခတ္မီသေယာင္နန္႕ (Family plan) လုပ္လာကတ္ပါေရ။ ယေက မူလတန္းေက်ာင္းတိအတြက္ ကုန္ၾကမ္းမ လာယာႏွက္ရာ။
တခ်ိဳ႕ရြာတိမာ အေခ်တိေတာ့ တြိရပါေရ။ ငါးရွာ၊ ဟင္းခူး၊ ၀ါးခြပ္၊ စ်ီးေရာင္း၊ စားပဲြထိုး၊ ကူလီ၊ အလွဴခံ။ ေဒအ ေခ်တိ ဇာေၾကာင့္ေက်ာင္းမေရာက္ကတ္လဲ၊ ဆင္းရဲကတ္လို႕။ တခ်ိဳ႕မာ ဆင္းရဲေကလည္း လူရတတ္ကတ္ေရ။ ၿဖီဆီးရာကား ယင္းယွင့္ရာဟိေရ။ က်န္းမာေရအသိပညာလည္းနည္း။ ယင္းပိုင္ မဟိဆင္းရဲသား မိဖတိေဂ်းယာ အေခ်ေပါက္ကတ္ပနာ ဟိေရလရတတ္(သထီး)တိက်ေက တေယာက္ဆိုေက က်ီယာ။
ေနာက္တခုက လင္ေယာက်ၤားတိ ျပည္တြင္း ဖားကန္႕၊ ျပည္ပထိုင္းအဆံုး လားခကတ္ေတ။ အေခ်တိ ဇာလာဖို႕ လဲေယ။ ေနာက္တခုက ရယ္ဖို႕ေတာ့ခါေကာင္းပါေရ။ ရခိုင္သမ ပညာတတ္တခ်ိဳ႕ အပ်ိဳႀကီးလုပ္ကတ္ေတ၊ ရခိုင္ သားတခ်ိဳ႕ သာသာနာေဘာင္၀င္ကတ္ေတ၊ ယေက ေက်ာင္းသို႕အေခ်တိမေရာက္ယာ။ ေက်ာင္းသားတိရာ နည္းလာလား၊ ဆရာ၊ ဆရာမတခ်ိဳ႕ အက်င့္ပ်က္ ျခစားလာကတ္ေတ။ စာမျပကတ္၊ နယ္မွာစပါးေတာင္း ဆရာ တိနန္႕လႊဲထားကတ္စြာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း။
ဇာေျပာေကာင္းဖို႕လဲ၊ အရာ၀ါ တဲြဖက္၊ တဲြခ်ိတ္၊ စိုးတဲြ ကန္ကားမကန္၊ ရခိုင္ျပည္ၿမိဳ႕ရြာတိုင္းမွာ။ ယေက မ်က္ ျဖဴဆိုက္လီ၊ ဆရာႀကိဳက္လီ၊ ရခိုင္ျပည္က အရည္အခ်င္းမွီေရ အေခ်တိမထြက္ယာ။ ယေက ဗမာအစိုးရ အုပ္ ခ်ဳပ္လို႕ ေကာင္းလီႏွက္ရာ။
ယပိုင္နက္လာလတ္စြာ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ တကၠသိုလ္၀င္တန္းစာေမးပဲြမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အဆင့္ (၁၅)ကိုက်လားခစြာ ကို ၾကည့္ကတ္ပါဖိေယ။ ယေလာက္ဆိုေက ရခိုင္ျပည္ ပစၥကၡပညာေရးအေျခအေနကို နားလည္ကတ္ဖို႕လို႕ ယံုၾကည္ပါေရ။
ေဒစြာတိအားလံုးေရ အုပ္ခ်ဳပ္ေတအစိုးရေၾကာင့္ ဖိႏိွပ္ခံနီရေရျပည္သူတိမာ နင္းျပားဘ၀က မလြတ္ေရလမ္းျဖစ္ ေတအတြက္ ” ေအာ္ အဘာရို႕ အမင္ရို႕ ရခိုင္ျပည္သူ၊ ျပည္သားတိကို မကယ္ႏိုင္ကတ္ယာလားယေဂ၊ ျပည္ပ မာေဂ်း နီကတ္ဖို႕ယာလား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေပါင္းစည္းပနာ စည္းလံုးညီညာ ေအာင္ေၾကာင္းျဖာဖို႕ အခ်ိန္က် ယာျဖစ္ေၾကာင္း၊ တတ္ႏိုင္ဖို႕ဖက္က ကူညီကတ္ပါအေၾကာင္း ရခိုင္သားအေပါင္းကို ေဒေဆာင္းပါး တပိုင္းတစ နန္႕ ႏႈိးေဆာ္လိုက္ပါေရ။ ။ေစတနာ သစၥာတရားနန္႕ခိုင္သြီးနီ (ကိန္းသာၿမီ)(၁၅၊ ၁၀၊ ၂၀၀၈)
မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္တြင္းမာ လက္ဟိေက်ာင္းဆရာ(သူငယ္ခ်င္း)တေယာက္စာကို မူရင္းအတိုင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါေရ။
Read more...
checkFull("post-" + "228643991933680034");

ပထီြးယုတ္လက္ေအာက္က ရခိုင္ျပည္

ရခိုင္ျပည္ပထြီးယုတ္လက္ေအာက္ကို က်ေရာက္နီစြာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၂၄)ႏွစ္ မၾကာခင္ ျပည့္ပါဖို႕ယာေထာ။ ရခုိင္ ျပည္ထဲမာ ဇာဇာျဖစ္ပ်က္နီကတ္ေတဆိုစြာကို မ်က္စိနန္႕ တပ္အပ္မျမင္ရေကေလ့ နိစိုင္နန္႕အမွ် နားနန္႕ၾကား နီကတ္ရေရ။ စာတိ၊ သတင္းတိ ဖတ္နီကတ္ရေရ။ ယင္းသတင္းတိကို ၾကားလိုက္ရေက ေကာင္းေရသတင္းဆို လို႕ တခုေလ့မဟိ။ အားလံုး အမဂၤလာသတင္းတိေဂ်းယာ။ အမဂၤလာေကာင္တိ အုပ္ခ်ဳပ္နီသမွ်ကာလပတ္လံုး ေတာ့ အမဂၤလာ သတင္းကိုမၾကားခ်င္ေကေလ့ ၾကားနီကတ္ရပါဖို႕ယာ။ လူ႕စိတ္ဓါတ္၊ လူ႕ကိုယ္က်င့္သိကၡာဆိုလို႕ တျပားဖိုးေလာက္ေလ့မဟိေရ အာဏာရူးတိလက္ေအာက္မာ အကၽြန္ရို႕ရခိုင္ျပည္သူ၊ ျပည္သားတိ ဇာ ေလာက္ထိ ဒုကၡမ်ိဳးစံုကို ရင္ဆိုင္ခံစားနီကတ္လီရဖို႕ေလ့ဆိုစြာကို စိုင္းစားၾကည့္ဖို႕ဆိုေကေတာင္ ဇာကစလို႕ ဇာပိုင္စိုင္းစားရဖို႕ေလ့ မသိ။ရခိုင္ျပည္မာ အကၽြန္ရို႕အေခ်ခါဘ၀တိကို တခါတရီအတြက္ခံစိုင္းစားမိပါေရ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေတအစိုးရမေကာင္းလို႕ မတိုးတက္၊ မဖံြ႕ၿဖိဳးေကေလ့ စားေရး၊ ေသာက္ေရး၊ နီေရး၊ ထိုင္ေရး၊ လားေရး၊ လာေရး အစစအရာရာ ဂုလက္ ဟိအေျခအေနထက္ အဆေပါင္း ရာေထာင္မကေကာင္းပါသိမ့္ေရ။ ဆန္ရီစပါး၊ သားငါးပုဇြန္ ေပါေရတိုင္းျပည္ ျဖစ္လို႕ ဆင္းရဲသားတိအတြက္လည္း ဆန္မယွား၊ သားငါး၊ ပုဇြန္၊ ဂဏန္းဆိုေကေလ့ ကြန္ေခ်တလက္၊ ရင္းဒင္း ေခ်တခုဟိေရ ကိုယ့္မိသားစုစားဖို႕အတြက္တင္မက အိမ္နီးနားခ်င္းတိကို အျပန္အလွန္ေရာင္းစားလို႕ အပိုအ လွ်ံ၀င္ေငြတိရကတ္ေတ။ ဟင္းသီး၊ ဟင္းရြက္ဆိုေကေလ့ ျမစ္နားေခ်ာင္းနားကိုပင္လားလား၊ ေတာထဲေတာင္ ထဲကိုပင္လားလား ေတာဟင္း၊ ေတာင္ဟင္းတိ ႀကိဳက္ေတဟင္းကို ခူးစားလို႕ရေရ။ အိမ္တစ္အိမ္မာ တေယာက္ အလုပ္လုပ္ေက တအိမ္သားလံုး လေလာက္ငငွ၀မ္း၀ ႏိုင္ခကတ္ေတ။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းရာဟိလို႕ အခ်ိန္ တန္ေက ရာသီလိုက္ပဲြတိျပင္တိ၊ ရိုးရာပဲြေတာ္တိကိုလည္း ပံုမွန္က်င္းပႏိုင္ခကတ္ေတ။ေအခ်င့္တိကို ျပန္စိုင္းစားေက အေခ်ခါ အေဘာင္သွ်င္ရက္ျပတ္ေျပာျပဖူးေရ ဂ်ပန္ေခတ္၊ အဂၤလိပ္ေခတ္လက္ ေအာက္မာ ဇာပိုင္ဇာပိုင္နီခကတ္ရေရဆိုေရ အေၾကာင္းတိ။ ကုလားခြပ္ဖို႕လိုက္လို႕ ဇာပိုင္ၿပီးခကတ္ရေရအ ေၾကာင္းတိ၊ စီးပြါးေရးအေၾကာင္းတိကိုေျပာျပယာဆိုေက ”အဂု ယင္းေခတ္မဟုတ္ယာ၊ ယင္းခ်င့္တိကို ေျပာျပ နီလို႕အပိုရာ” လို႕ေျပာေက အေဘာင္သွ်င္ ျပန္ဆဲစြာက ”ေခတ္မေကာင္းမွာလူျဖစ္ဖို႕ နင္ရို႕” လို႕စီမၾကာမၾကာ ျပန္ ေျပာခေရ။ ေဒဂု ယင္းေျပာခေရအတိုင္း အကၽြန္ရို႕လက္ထက္မွာ ေအာက္သားမိစၦာေကာင္တိပါးမွာ ေနာက္ ကုန္းကို က်မိြနန္႕အေထာင္းခံရေရပိုင္ ခံနီကတ္ရပါေရ။ပထြီးယုတ္ပီပီ ရခိုင္ျပည္က ဟိသမွ်သမိုင္းအမြီအႏွစ္၊ ရိုးရာယိုင္ေက်းမႈတိကို ခိုးစြာတမ်ိဳး၊ လုယူစြာတဖံုနန္႕ ရ ခိုင္ျပည္မွာ တလင္းေတာင္မပဲြသိမ့္ ဆဲြစရာပုတ္မဟိပါယာ။ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ဆိုေကေလ့ အားလံုးသိကတ္ ေတအတိုင္း ပင္လယ္ထြက္ အစားအစာ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕၊ ရနံဆီ အစဟိေရစြာတိကိုေရာင္းစားစြာနန္႕ အားမ ရသိမ့္ဘဲ အဂုတခါ ရခုိင္ျပည္က လယ္ရိုင္း၊ ေျမရိုင္းတိကို ဘဂၤလားေဒ့(ခ်္) ကုလားအစိုးရကို ငွားဖို႕လုပ္နီပါေရ။ ရခိုင္ျပည္မာ ရခုိင္သားအတြက္နီစရာ၊ လုပ္စားစရာ ၿမီမဟိယာ။ယင္းခ်င့္ထက္ပိုဆိုးစြာက ရခိုင္ျပည္မွာဟိသမွ် ေခ်ာင္းေခ်၊ ေျမာင္းေခ်ကအစ အားလံုးကိုေလလံပစ္ေရာင္းစား နီေရ။ ယင္းယွင့္က တဖက္မွာ အိမ္ၾကက္ခ်င္းအိုးမဲသုတ္ပနာ တိုက္ပီးနီစြာလည္းျဖစ္ေတ။ တရက္ထက္တရက္ ကုန္းေကာက္စရာမဟိေအာင္ ရခုိင္ျပည္မွာ ဆင္းရဲတြင္းနက္လာကတ္ေတ။ ေတာထဲ၊ ေတာင္ထဲမွာ ၀ါးေခ်တ လံုးခြပ္ဖို႕၊ အပင္ေခ်တပင္ခြပ္ဖို႕စြာကအစ ယင္း ယုတ္ပဲ့ေရမ်က္ႏွာတိကိုၾကည့္နီကတ္ရေရ။ ဗမာျပည္မွာလည္း ျမစ္တိ၊ ေခ်ာင္းတိဟိကတ္ပါေရ၊ ယေကေလ့ ဂနိအခ်ိန္ထိ ယင္းေခ်ာင္းတိ၊ ျမစ္တိကို တနီရာမွာလည္း ေလလံ ပစ္ေရာင္းစားနီကတ္စြာကို မၾကားဖူးပါသိမ့္၊ အကၽြန္ေလ့လာမႈ အားနည္းလို႕လည္းျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ပါလိမၼယ္။ရခိုင္ျပည္က နင္းျပားလယ္သမတိခမာ စစ္တပ္ေဆာက္ဖို႕အတြက္လယ္တိအသိမ္းခံရစြာတမ်ိဳး၊ ေအာက္သား ျပည္ကေရာက္လာကတ္ေတ ရြင့္ျပာသတ္တိအတြက္ရြာေဆာက္ဖို႕ ၊ လုပ္စားဖို႕ကအစ ရခိုင္ျပည္သူ၊ ျပည္သား တိလိုင္ေျခာင္းထဲကအစာကို မတရားထုတ္ပီးနီကတ္ ရစြာျဖစ္ပါေရ။ ေရရွည္အတြက္ၾကည့္ဖို႕ဆိုေက ေအယွင့္ စြာ တငိြငိြနန္႕ လူမ်ိဳးတံုး မ်ိဳးျဖဳတ္နီေရအစီအစိုင္ပါ။ ေဒကိစၥတိကို ၂၀၁၀မွာ တက္လာဖို႕ ဒီမိုကေရစီလို႕ေျပာေရ အစိုးရအနီနန္႕ကား ဇာပိုင္ေျဖယွင္းပီးဖို႕လဲဆိုစြာ ေမးခြန္းျဖစ္လာပါဖို႕ေယ။ကရင္ျပည္ရို႕၊ ရွမ္းျပည္ရို႕မာပိုင္ ရြာတိကိုမီးတိုက္၊ ေဒသခံတိကိုအားဓမၼအႏိုင္က်င့္ပနာ ထြက္ၿပီးေအာင္လုပ္နီ ကတ္စြာတိကို လူအမ်ားျမင္ႏိုင္ေကေလ့ အဂုရခိုင္ျပည္မွာပိုင္ လူမ်ိဳးတံုးမ်ိဳးျဖဳတ္နီေရအစီအစိုင္က ႏုညံ့သိမ္မိြပ နာ ပိုၿပီးေကေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါေရ။ ဇာေၾကာင့္ ေအနည္းကိုသံုးလဲဆိုေက တျခားကရင္ရို႕၊ ရွမ္းရို႕ကိုလုပ္ေတ ပိုင္ ရခိုင္ကိုလုပ္လို႕မရႏိုင္ပါ။ ယင္းပိုင္လုပ္စြာနန္႕ စစ္တပ္ထဲကရခုိင္သား ေျပာင္း၀တိ ယင္းသူရို႕ဖက္ကိုလွည့္ လာဖို႕စြာကိုေၾကာက္ေတ။ ဗမာစစ္တပ္ထဲမွာ အႏွိ္မ္ခံဘ၀နန္႕ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္နီကတ္ရေရ ရခိုင္သားတိ လည္း ယွယွင္းေျပာရေက လမ္းမျမင္လို႕ မခ်စ္ေကေလ့ ေအာင့္ကာနမ္းနီကတ္ရစြာပါရာ။ ယင္းရခုိင္ရဲဲေဖာ္တိ ပဥၥမံတပ္သားတိျဖစ္လာေအာင္လုပ္ကတ္ရပါဖို႕။ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ေက ရခိုင့္ကပစ (ကာကြယ္ေရး ပစၥည္း စက္ရံု)ကို ေအာက္သားစစ္တပ္ထဲမွာ ရေအာင္တည္ကတ္ရပါဖို႕။က်ဴးဘားသမတေဟာင္း ကတ္စထရိုကို ဇာသူက ဇာပိုင္ပင္သမုတ္သမုတ္၊ အာဏာရွင္လို႕ေျပာေျပာ အကၽြန္႕ ရင္ထဲက မဟာသူရဲေကာင္းဆိုေရ ေ၀ါဟာရကို ပ်က္ျပယ္ႏိုင္စြမ္းမဟိပါသိေယ။ အေမရိကန္တိ က်ဴးဘားတႏိုင္ ငံလံုးကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ပနာ ေမွာက္ခ်င္တိုင္းေမွာက္ ျပန္ခ်င္တိုင္းျပန္နီကတ္ခေရ။ တႏိုင္ငံလံုးမွာဟိေရ သ ၾကားခင္းတိ၊ ဆီးရြက္ႀကီးခင္းတိ၊ သၾကားစက္ရံုဟူသမွ်လည္း အားလံုးအေမရိကန္တိကရာပိုင္ေရ။ ယင္းပုိင္အၿခီ အနီကနီၿပီးေက ကတ္စထရိုဦးေဆာင္ပနာ လူေလးငါးေျခာက္ေယာက္နန္႕ အေမရိကန္ပိုင္စြာတိအားလံုး ကို ျပန္သိမ္းယူခပနာ က်ဴးဘား ျပည္သူတိလက္ထဲကို ျပန္ေရာက္ေအာက္ ျပန္ထည့္ပီးႏိုင္ခေရ။ယင္းပိုင္ မေကာင္းဆိုး၀ါးမိစၦာေကာင္တိကို တုိက္ထုတ္ဖို႕အတြက္ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံမွာပုိင္ ”ဆင္ဖိန္း(Sinn Fein)”တိ ရခိုင္ျပည္မွာ အမ်ားႀကီးလိုနီပါယာ။ကဗ်ာဆရာ ေနာင္ရဲခိုင္ကေတာ့ ေပါက္ေတာေရႊေျမ၊ မဂၢဇိန္း၊ အမွတ္(၂)မွာ ရီြးခေရ ကဗ်ာေခ်တပိုဒ္ပိုင္ -
ဖိုးေခါင္ေတာင္ထက္မွာမ်ဥ္းေျဖာင့္တေၾကာင္းဆဲြၾကည့္ကတ္ဖို႕ဆိုေကအကို ဇာနီရာမွာမဆိုပါျဖစ္ေအာင္ပါဖို႕ဆို။ လို႕ ေျပာထားပါေရ။
အကၽြန္႕အနီနန္႕ ေျပာရဖို႕ဆိုေကေတာ့ခါ ရခိုင္သားတိအားလံုး စစုစစည္းနန္႕ အိပ္ဇိုးဒတ္(Exodug)သေဘၤာ ေခ်တစင္းေလာက္ ေဆာက္ႏိုင္ကတ္ဖို႕ဆိုေက ယင္းသေဘၤာကုန္းပတ္ထက္မွာ သံခ်ီးပင္ေခါက္ရေခါက္ရ၊လက္ အံသီေအာင္ ရီပင္ပစ္ရပစ္ရ လိုက္ခ်င္ပါယင့္ ----။ ။”ေၾကာက္တတ္ေတလူစြာ အၿမဲတမ္းအေျခာက္ခံရေရ”ရခိုင္သားတိုင္း လြတ္လပ္အီးခ်မ္းႏိုင္ကတ္ပါစီ။ (ႏို၀ဘၤလ (၃)ရက္၊ ၂၀၀၈ခုႏွစ္)

ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပဲြ

ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပဲြ----------------------------------------------၁၈၂၄ ခု ေမလ (၅) ရက္နိ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္စစ္မေၾကျငာခင္ကပင္ ရခိုင္အာသံစစ္မ်က္ႏွာ၌ အနီအထားမွာ တင္းမာလွ်က္ဟိသည္။ ၁၈၂၃ ခု စက္တင္ဘာလ (၂၃) ရက္နိတြင္ သွ်င္မျဖဴကၽြန္း၌ အဂၤလိပ္တပ္စိပ္တစိပ္ကို စခန္းခ်ထားသည္။ ထိုစခန္းကို ျမန္မာမ်ားသိမ္းပိုက္ၿပီး အဂၤလိပ္တပ္သားအမ်ားအျပားသီဆံုးကတ္ရသည္။ မ်ားမၾကာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက သွ်င္မျဖဴကၽြန္းကို အခုအခံမဟိျပန္သိမ္းႏိုင္ေသာ္လည္း အာသံစစ္မ်က္ႏွာ၌ အနီအထားမွာ ဆိုးရြားနီၿပီးျဖစ္သည္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ ျမန္မာဗႏၶဳလတပ္မ်ားက အင္အားစုေဆာင္း၍ သွ်င္မျဖဴကၽြန္းအားျပန္လည္သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ အဂၤလိပ္ဖက္က အက်အဆံုးမ်ားစြာဟိသည္။ ေမာင္ေတာကမ္းဖက္တြင္လည္း အရွိအိႏၵိယကုမၸဏီမွ အရာဟိတဦးႏွင့္ ဗိုလ္တဦးအလည္ဖိတ္ေခၚၿပီး ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသည္။ ဗႏၶဳလက သေဘာမတူသျဖင့္ သူရို႕ႏွစ္ဦးအား ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္လိုက္သည္။ ျမန္မာဖက္က ေတာင္းပန္ျခင္းတစံုတရာမျပဳလုပ္ေပ။ စေသာစေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ၌ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ဘဂၤလားတနယ္လံုးကိုသိမ္းပိုက္ရန္ တာစူလွ်က္ဟိသည္။ သို႔ျဖင့္ ဗႏၶဳလသည္ ေျမာက္ဦး၌ အင္အားစုေဆာင္းလွ်က္ဟိသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္အင္အားမွာ ဘဂၤလားတပ္ဦး၌ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ခန္႔ဟိသည္။ ရခိုင္တပ္စိတ္တစိပ္လည္း ရာမူး (ပန္း၀ါ) တြင္ တပ္စဲြခ်ထားသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ဗႏၶဳလမွာ ေျမာက္ဦးတြင္ တပ္စဲြလွ်က္ဟိသည္။ သို႔ေသာ္ ရွိတန္းတြင္ သူ၏တပ္မ်ားကို အတြင္း၀န္ေမာင္၀အားဦးစီးခိုင္းထားသည္။ သူ၏တပ္မ်ားမွာ ဘူးသီးေတာင္ လက္၀ဲဓါတ္အလြန္ အလယ္သံေက်ာ္ဆိပ္ထိတပ္ျဖန္႔ထားသည္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ေမလတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ား နတ္ျမစ္အားျဖတ္ကူးေၾကာင္း ျမစ္ကမ္းနဖူးတြင္တပ္စဲြထားေသာ ၿဗိတိသွ်တပ္စုတစုက သတင္းပီးပို႔သည္။ အမ်ားမၾကာ (ပင္း၀ါ) ေတာင္ဖက္ ရတ္နာပေလာင္အားျမန္မာတပ္မ်ားသိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကပၸတိန္ႏိုတင္မွာ ပင္း၀ါတြင္ တပ္စဲြလွ်က္ဟိသည္။ ကပၸတိန္ႏိုတင္က တပ္သားအခ်ိဳ႕ကို ရာမူးတြင္ခ်န္ထားခၿပီး ရခိုင္တပ္သား (၁၀၀) ေက်ာ္ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ရန္ ေမလ (၁၁) ရက္နိညဇာသားတြင္ ရတ္နာပေလာင္သို႔ စတင္ထြက္ခြာသည္။ ျမန္မာမ်ားက ေတာင္ကုန္းမ်ားထက္တြင္ တပ္စြဲထားသည္။ ခ်ီတက္ရာလမ္းေၾကာင္းကို ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္၍ အေႏွာက္အယွက္ပီးသည္။ ရတ္နာပေလာင္အေရာက္တြင္ ညလံုးေပါက္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ်ဖက္က သယ္ေဆာင္လာေသာ ခဲယမ္းလက္နက္ႏွင့္ ေသနပ္ႀကီး (၂) လက္ဆံုးယံႈးသည္။ လက္နက္သယ္ေဆာင္ေသာ ဆင္ေမာင္းသမားမကၽြမ္းက်င္ေသာေၾကာင္းလည္းျဖစ္သည္။ ကပၸတင္ႏိုတင္က (ရ) ေယာက္သီဆံုး၊ (၁၁) ေပ်ာက္ဆံုးျဖင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရာမူး (ပင္း၀ါ) သို႔ ဆုတ္ခြာလာရသည္။ တိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွာ တပ္ခဲြသံုးခဲြ ပင္း၀င္တြင္တပ္ျဖည့္လာသည္။ေမလ (၁၃) ရက္နိတြင္ ျမန္မာမ်ားသည္ ေအာင္ပဲြေၾကာင့္အတင့္ရဲလာၿပီး ပင္း၀ါတဖက္ကမ္းထိရွိတိုးလာသည္။ ရြာမ်ားကိုမီးလွ်ိဳ႕၊ ကၽြဲႏြားမ်ားကိုသတ္ျဖတ္သည္။ ျမန္မာအင္အားမွာ လူတေသာင္းေက်ာ္ခန္႔ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကပၸတင္ႏိုင္တင္ေအာက္ အင္အားမွာ ပံုမွန္ (၃၅၀)၊ ဆဲြသံုး (၂၅၀) ႏွင့္ ရခိုင္တပ္သား (၄၅၀) ခန္႔ရာဟိသည္။ အင္အားမွာအလြန္အမင္းကြာေသာ္ျငားလည္း စစ္တေကာင္းက စစ္ကူေရာက္လာမည္ကိုေထာက္၍ ကပၸတင္ႏိုင္တင္က ေနာက္မဆုတ္ဘဲ ပင္း၀ါအားဆက္လက္ထိမ္းထားရန္ ဆံုးျဖတ္သည္။ ေမလ (၁၄) ရက္နိတြင္ လက္နက္ႀကီး (၆) ျဖင့္ ျမန္မာတပ္မ်ား ေခ်ာင္းကိုမကူးႏိုင္ေအာင္ ခံပစ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာမ်ားက ေခ်ာင္းဖ်ားပိုင္းမွနီ၍ ျမစ္ကိုျဖတ္ကူးလားႏိုင္ၿပီး ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား တပ္စဲြထားရာ၀န္းက်င္ထိ ေရာက္ဟိလာသည္။ ေမလ (၁၆) ရက္နိတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ားရွိတိုးလာၿပီး တနီကုန္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ကပၸတင္ႏိုတင္က ေနာက္ဆုတ္ရန္ဆံုးျဖတ္ေသာ္လည္း ေနာက္နိတြင္ တပ္ကူေရာက္လာမည္ကိုသိ၍ ဆက္လက္တပ္စဲြထားသည္။ တိုက္ပဲြမွာ တရက္ႏွင့္ တမနက္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတပ္မ်ားကလည္း တပ္ကူေရာက္လာၿပီး ခံကတုတ္ႏွင့္ ကိုက္ (၃၀) အကြာထိေရာက္လာသည္။ မိုးထက္ (၉) ခ်က္တီးခန္႔တြင္ ရခိုင္ႏွင့္ ဆဲြသံုးတပ္မ်ားက ေနာက္ဆုတ္လာလတ္သည္။ ဆင္မ်ားလည္းေၾကာက္ၿပီးထြက္ၿပီးကုန္သည္။ ကပၸတိန္ႏိုတင္က လူအင္အား (၄၀၀) ျဖင့္ ဆက္လက္ထိမ္းထားရန္ မဟန္မွန္းသိေသာအခါ တပ္ဆုပ္ရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ လက္နက္မ်ားစြာ ေနာက္ခ်န္ထားခရသည္။ တမိုင္ခန္႔ေလာက္ရာ စနစ္တက်ဆုတ္ခြာႏိုင္ေသာ္လည္း ေခ်ာင္းအကူးတြင္ လြယ္ကူေအာင္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားစြာကို စြန္႔ပစ္လိုက္ရသည္။ ျမန္မာတပ္မ်ားကလည္း ေနာက္မွာ ထပ္ၾကပ္မကြာလိုက္သည္။ တပ္အားလံုးဖရိုဖရဲျဖစ္ကုန္သည္။ က်ဆံုးအင္အားမွာ (၂၅၀) ခန္႔ျဖစ္ၿပီး အသားျဖဴအရာရွိ (၆) ဦး၊ အႏၵိယကုလားအရာရွိ (၃) ဦးအနက္ (၃) ေယာက္ရာအသက္ရွင္သည္။ ထိုသံုးေယာက္အသင္ရွင္သည္တြင္လည္း (၂) ေယာက္က ဒါဏ္ရာႏွင့္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ပင္း၀ါကိုသိမ္းၿပီး ရွိသို႔မိုင္ (၂၀) ခန္႔အကြာ စုကၠရာထိခ်ီတက္လာသည္။ ေဒသခံမ်ားက အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ပူပင္လွ်က္ဟိသည္။သို႔ေသာ္ ျမန္မာမ်ား ၀င္း၀ါကိုသိမ္းပိုက္ခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားက ရီေၾကာင္းအားျဖင့္ မာန္ေအာင္ကို ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္သည္။ ေမလ (၁၂) ရက္နိတြင္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕သို႔အ၀င္ေခ်ာင္းထိ တပ္ေထာက္မ်ားေရာက္လာသည္။ ေလာင္းသမၸာန္တစီးအား ကုန္သည္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ထဲဖက္သို႔ ရန္သူျမန္မာတပ္အနီအထားကိုစံုစမ္းရန္လႊတ္လိုက္သည္။ ေမလ (၁၄) ရက္နိတြင္ လူအင္အား (၃၀၀) ခန္႔ျဖင့္ ေခ်ာင္းအတိုင္း၀င္၍ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ကိုတက္သိမ္းသည္။ ပထမ ရွိတန္းစခန္းေထာက္ကိုသိမ္းၿပီး ဒုတိယ စခန္းကိုျပန္သိမ္းသည္။ ေမလ (၁၉) ရက္နိတြင္ ေၾကာက္ၿပီးထြက္ၿပီးရန္ႀကံေသာ ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္အား လမ္းတြင္ ကင္းေထာက္တပ္ခဲြက ဖမ္းမိသည္။ ကၽြန္းကိုထိမ္းရန္ တပ္ရင္း (၂၀) အားခ်န္ထားခၿပီး က်န္တပ္အင္အားျဖင့္ ရန္ကုန္သိမ္းရန္ ဆက္လက္ခ်ီတက္သည္။ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားက ရန္ကုန္ကို၀င္သိမ္းသျဖင့္ ဗႏၶဳလရခိုင္မွ ဆုတ္ခြာရသည္။ ေမာင္ေတာ၊ လက္၀ဲဓါတ္ ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာတြင္ တပ္အင္အားအနည္းငယ္မွ်ရာခ်န္ထားခသည္။ ပင္း၀ါစစ္ပဲြတြင္ ျမန္မာဖက္က (၂၀၀) ခန္႔ဒါဏ္ရာရသည္။ သို႔ေသာ္ ၿဗိတိသွ်၏အဖမ္းအဆီးခံရကာ သတင္းေပါက္ၾကားမည္စိုးသျဖင့္ အားလံုးကို အစတုန္းသတ္ျဖတ္လိုက္သည္။ ၁၈၂၄ မိုးရာသီတြင္ ရာသီဥတုအနီအထား၊ သဘာ၀အနီအထားမ်ားေၾကာင့္ စစ္တိုက္ရန္မျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ စစ္ဆင္မႈကို ေခတၱရပ္ဆိုင္းထားရသည္။ မိုးရာသီကုန္သည္ႏွင့္ ရခိုင္ကိုသိမ္းရန္အမိန္႔ရသည္။ အဓိကဦးတည္ခ်က္မွာ ေျမာက္ဦးသို႔ခ်ီတက္ရန္ႏွင့္ ယင္းတြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္ကို တိုက္ခိုက္ရန္ျဖစ္သည္။ ဒီဇင္ဘာလတြင္ စစ္ဆင္မႈအစျပဳသည္။ ရခိုင္သိမ္းမည့္တပ္အင္အားမွာ (၉၉၃၂) အင္အားဟိသည္။ ဘဂၤလားျမင္းစီးတပ္သား (၆၀၀) ၊ အေျမာက္တပ္ (၆၅၀) ၊ ရခိုင္တပ္ (၅၅၃) ႏွင့္ ရွိတန္းထိုးေဖာက္ (၆၄၉) ေယာက္အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ တပ္ရင္းစစ္ဆင္မႈကို ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ (Brigadier General Morrison) က ဦးစီးသည္။ ႏိုင္ငံေရးအႀကံပီးအျဖစ္ စစ္တေကာင္းခရိုင္၀န္တရားသူႀကီး (District Magristrate of Chittagong, Robertson) ကလိုက္ပါၿပီး ေရာ္ဘတ္ဆင္ႏွင့္အတူ ရခိုင္သားအနည္းငယ္လိုက္ပါသည္။ ၁၈၂၅ ခု ဇႏၷ၀ါရီလ (၁) ရက္နိတြင္ စစ္ဆင္မႈစသည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၁) ရက္နိတြင္ ေမာင္ေတာကိုစသိမ္းသည္။ ရခိုင္သားမ်ားက ျမန္မာကိုေၾကာက္၍ ၿဗိတိသွ်မ်ားအားကူညီရန္ တြန္႔ဆုတ္လွ်က္ဟိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာမ်ားအားအကူအညီမပီးရန္သတိပီးရသည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၁၂) ရက္တြက္ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရန္ လုပ္ငန္းစတင္သည္။ ရာသီဥတုဆိုးရြားသျဖင့္ လက္နက္ခဲယမ္းတင္သေဘၤာတစီး လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားစြာဆံုးယံႈးရသည္။ လူသီလူေပ်ာက္မဟိ။ (၂၀) ရက္နိတြင္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီလာေသာတပ္မ်ား အငူေမာ္သို႔ေရာက္သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖဖ၀ါရီ (၂၇) ရက္နိတိုင္ေအာင္ ရီေၾကာင္းခ်ီမည့္တပ္မ်ားကို စုစည္းမရျဖစ္နီသည္။ ေခ်ာင္းဖီလာတြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားအနည္းငယ္အထိနာသည္။ စစ္ေတြတဖက္ကမ္း ဆင္ေတာ္ေမာ္တြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာမ်ားအား ေမာင္းထုတ္လိုက္ႏိုင္သည္။ ရီေၾကာင္းခ်ီသည့္သေဘၤာမ်ားကို ပိႏၷေခ်ာင္းရြာသူႀကီးက လမ္းျပသည္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းခ်ီ၍ ပုဏၰားကၽြန္းတဖက္ ႀကိမ္ေခ်ာင္း၀တြင္ တပ္ခ်သည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၂၁) ရက္နိတြင္ ကုလားတန္ျမစ္တေလွ်ာက္ စစ္သေဘၤာ (၁၀၀) ခန္႔ႏွင့္ ျမန္မာတပ္အင္အား (၂၀၀၀) ခန္႔ဟိေၾကာင္းသတင္းရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လူတင္စစ္သေဘၤာ (၈) စီးႏွင့္ လက္နက္တင္ (၅) စီး လူအင္အား (၄၅၀) အား စတင္ေစလႊတ္သည္။ စစ္ေတြေျမာက္ဖက္ (၂၈) မိုင္အကြာ ေခ်ာင္းဖီလာတြင္ ျမန္မာမ်ားအခိုင္အမာတပ္စဲြထားေၾကာင္းသတင္းရဟိသည္။ တပ္အင္အားမွာ (၁၀၀၀) ခန္႔မွ်ဟိမည္ျဖစ္ေၾကာင္းခန္႔မွန္းရသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမာက္ဦးသို႔ခ်ီရာလမ္းေၾကာင္း ေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္စီရန္ ေခ်ာင္းဖီလာျမန္မာတပ္ကို ဦးစြာပထမၿခီမႈန္းပစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၂၃) ရက္နိတြင္ ေခ်ာင္းဖီလာျမန္မာတပ္ကို စျမင္ရသည္။ သို႔ေသာ္ တပ္အင္အားမွာ ခန္႔မွန္းသည္ထက္ ပိုမ်ားနီသည္။ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားအား ျမန္မာကင္းေထာက္စခန္းႏွစ္ခုမွ ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္နီသျဖင့္ ကမ္းတက္မရျဖစ္နီသည္။ ႏွစ္နာရီခန္႔ အျပန္အလွန္ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္ၿပီးေနာက္ တပ္ရင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေခ်ာင္းအတိုင္းစုန္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ျဖားရီတက္တြင္ သေဘၤာသံုးစီးကမ္းကပ္လိုက္သည္။ အခ်ိန္မွာ ညဇာသား (၅) ခ်က္တီးခန္႔ျဖစ္သည္။ ကမ္းကပ္ခ်ိန္မွာ မိုးထက္သား (၅) ခ်က္တီးထိျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေစာပိုင္းတိုက္ပဲြတြင္ ျမန္မာဖက္က အထိနာထားသျဖင့္ အေႏွာင့္အယွက္တစံုတရာမဟိ။ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွ (၄) ေယာက္က်၊ (၃၁) ေယာက္ဒါဏ္ရာရသည္။ ေနာက္ပိုင္း ၄င္းေတာင္ဖီလာစခန္းအားတက္သိမ္းရန္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘတ္ဆင္က ရီေၾကာင္းခ်ီလွ်င္ ေႏွးသည္ကတေၾကာင္း၊ ေခ်ာင္းဖီလာႏွင့္ အငူေမာ္တြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာမ်ားကၾကားျဖတ္အတိုက္ခံရမည္ကိုသတိထား၍ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီရန္ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဟင္းခရာေခ်ာင္းေတာင္ဖက္ႏွင့္ အရွိကမ္းမွ ကုန္းေၾကာင္းစခ်ီသည္။ သို႔ေသာ္ ေခ်ာင္းေျမာင္းအလြန္မ်ားသျဖင့္ ေျမာက္ဦးတေရာက္ခ်ီတက္ရန္မလြယ္။ တခ်ိဳ႕နီရာမ်ားတြင္ ေတာေတာင္မ်ားကလည္း ကန္႔လန္႔ျဖတ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ရာသီဥတုမွာ ပူေသာ္လည္းေကာင္းသည္ဟုဆိုရမည္။ ေခ်ာင္းမ်ားမွာ အညာရီႀကီးျခင္းမဟိ။ ေဒသခံမ်ားႏွင့္လည္း အဆင္ေျပသည္။ မတ္လ (၂၀) ရက္နိတြင္ ဟင္းခရာေခ်ာင္းက စျဖတ္သည္။ (၂၄) ရက္နိ စပါးထားေခ်ာင္းကမ္းေထာင့္တြင္ စခန္းခ်သည္။ ရန္သူျမန္မာတပ္မ်ားက ရွိ (၂) မိုင္အကြာ ပါးေတာ္ေတာင္တြင္ တပ္စဲြထားသည္။ သို႔ေသာ္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီလာေသာတပ္မ်ားသည္ စစ္တေကာင္းက စထြက္လာကတည္းက မည္သည့္အခက္အခဲမွ်မဟိ။ (၂၅) ရက္နိတြင္ ရွိတန္းတပ္ခဲြတခုက စပါးထားေခ်ာင္းႏွင့္ ၀ါးၿပိဳင္ေခ်ာင္းကို စျဖတ္ကူးသည္။ (၂၆) ရက္နိတြင္ တပ္ရင္းတခုလံုးကူးျဖတ္သည္။ ခ်ီတက္ရာတြင္ လမ္းေၾကာင္း (၄) ခုခဲြ၍ ခ်ီတက္သည္။ လက္၀ဲဖက္တြင္ သေဘၤာျဖင့္ခ်ီတက္သည္။ အခက္အခဲဟိသည္မွာ ဆင္ျဖဴေတာင္ေခ်ာင္းရီတိမ္သျဖင့္ အခက္ႀကံဳရသည္။ တပ္ရင္းက ေခ်ာင္းကမ္းနားေယာင္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီသည္။ ပါးေတာ္ေတာင္တြင္ တနာရီေလာက္တိုက္ပဲြျဖစ္ၿပီးသည္ႏွင့္ ျမန္မာတပ္မ်ားထြက္ၿပီးလားကတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေတာေတာင္ထူထပ္သျဖင့္ ရွိဆက္ခ်ီတက္ရန္ အနည္းငယ္ၾကန္႔ၾကာနီသည္။ ျဖားက်သည္ႏွင့္ ဇီးဇာေခ်ာင္းကိုျဖတ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတပ္မ်ားက ေခ်ာင္းဖီလာစခန္းကို စြန္႔ခြာၿပီးျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ျမန္မာတပ္မ်ားက ေျမာက္ဦးေတာင္ဖက္ (၁၀) မိုင္အကြာ မဟာထီးတြင္ တပ္စဲြထားသည္။ ေလာင္းၾကက္ေခ်ာင္းက ဘက္သံုးတန္ကာဆီးထားသည္။ ကမ္းေထာင္းက ေစာက္သည္။ ေတာင္ကုန္းက ခံတပ္ျဖစ္နီသည္။ ျမန္မာတပ္စိပ္တစိပ္က ၿဗိတိသွ်တပ္ႏွင့္ရွိဆိုင္ တဖက္ကမ္းတြင္ တပ္စဲြထားသည္။ (၂၇) ရက္နိ မိုးထက္ေစာေစာၿမံဳစဲသည္ႏွင့္ တပ္မဟာ (၄၄) မွ တပ္ခဲြသံုးခဲြက တဖက္ကမ္းမွ ရန္သူအားစတင္တိုက္ခိုက္သည္။ ေျပာင္းအေျမာက္မ်ားစြာပစ္ေဖာက္ၿပီးေနာက္ ျဖားရီက်တြင္ ေခ်ာင္းကိုျဖတ္သည္။ ေနာက္ထပ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခုခံမႈ တစံုတရာမဟိဘဲ မဟာထီးကို သိမ္းပစ္ႏိုင္သည္။ ယခုအခါ ေျမာက္ဦးႏွင့္ခရီးမ်ားစြာ မကြာ၀ီးေတာ့ေပ။ ျမင္းတပ္ဖဲြ႕ကလည္း ျမန္မာမ်ား တန္းထားမ်ားကိုမဖ်က္ဆီးမွီ အခ်ိန္မွီေမာင္းႏွင္ထုတ္ႏိုင္လိုက္သည္။ မဟာထီးႏွင့္ ေျမာက္ဦး ေက်ာက္ခင္းလမ္းဟိသည္။ မတ္လ (၂၈) ရက္နိတြင္ ပရိန္သို႔ေရာက္သည္။ ပရိန္မွာ ေျမာက္ဦးသို႔၀င္ရန္ အရွိတန္းခါးေပါက္ႏွင့္ အနီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ေပ (၃၅၀) (၄၅၀) အျမင့္ဟိေသာ ေတာင္တန္းတေလွ်ာက္ ကြက္ၾကားကြက္ၾကား ခံတပ္ခ်ထားသည္။ ေျမာက္ဖက္တြင္လည္း လူ (၃၀၀၀) ျဖင့္ တပ္စဲြထားသည္။ ျမန္မာတပ္စုစုေပါင္းအင္အားမွာ (၉၀၀၀) ခန္႔ဟိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ မတ္လ (၂၉) ရက္နိတြင္ ၿခီျမန္တပ္ရင္း (၅၄) မွ တပ္ခဲြတခဲြ ေျမာက္ဖက္ခံတပ္ကို စတိုက္ခိုက္သည္။ ဒုတိယၿခီျမန္တပ္မွ တပ္ခဲြ (၄) ခဲြ၊ (M.N.I) တပ္ရင္း (၁၀) ႏွင့္ (၁၆) မွ တပ္ခဲြ (၆) ခဲြ၊ ရခိုင္တပ္ခဲြတစ္ခဲြ ပူးေပါင္းပါ၀င္တိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ပထမပိုင္းတြင္ အက်အဆံုးမ်ားသည္။ အထိအခုိက္မ်ားစြာဟိသည္။ အရာဟိမ်ားစြာ အထိနာသည္။ သုိ႔ျဖင့္ ေရာ္ဘင္ဆင္ႏွင့္အတူလိုက္ပါလာေသာ ရခိုင္လူႀကီးမ်ားကိုေခၚယူ၍ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္မည္နည္း အႀကံမ်ားရယူသည္။ ေဒသခံမ်ားကေျပာသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ လူပ်ိဳလူရြယ္ျဖစ္ၿပီး အရုပ္လည္းလွသည္။ ပရိန္သွ်င္မ ျမသြင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္အားခ်စ္ႀကိဳက္နီသည္။ အထိအခိုက္အက်အဆံုးျဖစ္ရျခင္းမွာ ပရိန္သွ်င္မ ျမသြင္အား ဂရုမစိုက္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္လူႀကီးမ်ားအႀကံဥာဏ္ရယူၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္မွာ ပရိန္သွ်င္မျမသြင္ႏွင့္ လက္ထပ္ပဲြျပဳလုပ္ရသည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ရျခင္းမွာ ရခိုင္တပ္သားမ်ားအား စိတ္ယံုၾကည္မႈ ရစီရန္ျဖစ္သည္။ ထိုသတင္းကိုၾကားသည္ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားလည္း ေၾကက္ရြံ႕စီမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ လက္ထပ္ပဲြကို တရား၀င္ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဦးသို႔၀င္ရန္ အဓိက လီသာေတာင္ခံတပ္ကိုတိုက္ရမည္ျဖစ္သည္။ မတ္လ (၃၁) ရက္နိ ညဥ့္ေမွာင္သည္ႏွင့္ လီသာေတာင္ခံတပ္ကို စတိုက္သည္။ တဖက္က အႀကီးအက်ယ္အေျမာက္ေျပာင္းမ်ားပစ္ေဖာက္၍ ဖိတိုက္နီစဥ္တြင္ တဖက္က ညတြင္ ေတာင္ထက္သို႔ခ်ီတက္သည္။ လေရာင္ရိပ္ရိပ္ဟိေသာ္လည္း ရန္သူမ်ားမရိပ္မိ။ ေနာက္နိမိုးထက္တြင္ အေျမာက္ႀကီးတလက္ကို ေတာင္ထက္သို႔ ထမ္းတင္ႏိုင္ၿပီးျဖစ္သည္။ ၄င္းအေျမာက္အကူျဖင့္ ထိုးစစ္ကိုပိုျပဳလုပ္လာႏိုင္သည္။ ျမန္မာမ်ား စိတ္ဓါတ္ဖရိုဖရဲျဖစ္ၿပီး ဒေယာမရ ထပိန္မရထြက္ၿပီးကတ္ရသည္။ ပရိန္သွ်င္မျမသြင္အား ေၾကာက္သည္လည္းတခ်က္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ မတ္လ (၂၆) ရက္မွစ၍ ဒါဏ္ရာအနာတရရသည္မွာ (၂၁၃) ဦးျဖစ္၍ (၃၀) သီဆံုးသည္။ သံုးရက္ခန္႔မည္သို႔မွ်မတားျဖစ္ေသာ္လည္း ေလးရက္ေျမာက္တြင္ ျပည္သူမ်ားထံမွတစံုတရာ လုယက္ျခင္းျပဳလုပ္ျခင္း၊ သားမယားမ်ားအား က်ဴးလြန္ျခင္းျပဳလုပ္ပါက ႀကီးစြာအျပစ္ပီးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမိန္႔ထုတ္ျပန္သည္။ ထိုသို႔အမိန္႔ထုတ္ျပန္ၿပီးေနာက္ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးထြက္ၿပီးကုန္ေသာျပည္သူမ်ား ျပန္လာလတ္ကတ္သည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးေသာ္ ျမန္မာမ်ား အသီးသိမ္းတိမ္းေယွာင္ထြက္ၿပီးကုန္သည္။ ေနာက္ကလိုက္တိုက္ေသာ္လည္း လူ (၃၀၀) ခန္႔ေလာက္ရာ သီဆံုးဖမ္းမိရလိုက္သည္။ အမ္း၊ ဒလက္ဖက္သို႔တခ်ိဳ႕၊ ေလးၿမိဳ႕ေခ်ာင္းဖက္မွ ျမန္မာျပည္သို႔တခ်ိဳ႕ အသီးသီးထြက္ၿပီးလားကတ္သည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးေသာ္ ရမ္းၿဗဲကိုဆက္သိမ္းသည္။ ယမန္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္းပိုင္း၌ မာန္ေအာင္မွ တပ္အင္အား (၂၀၀) ခန္႔ ရမ္းၿဗဲေတာင္ပိုင္း ေအာင္လွျပင္၌ကမ္းတက္၌ ျမန္မာတပ္အမ်ားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးလိုက္ႏိုင္ေသာ္လည္း တကၽြန္းလံုးအားသိမ္းပိုင္ျခင္းမျပဳလုပ္ခ။ မာန္ေအာင္၌ ေက်ာက္ခ်ထားေသာ ၿဗိတိသွ်သေဘၤာမွ ထြက္ၿပီးေသာျမန္မာ (၂) ေယာက္ကိုဖမ္းမိၿပီး ျမန္မာမ်ားအနီအထားကို သတင္းရယူႏိုင္လိုက္သည္။ ဇႏၷ၀ါရီလကုန္ပိုင္း (၂၉) ရက္နိတြင္ တပ္ရင္ (၄၀) မွ အင္အား (၄၅၀) ႏွင့္ အေျမာက္စစ္သား (၄၈) ေယာက္ မာန္ေအာင္၌ အင္အားျဖည့္တင္းလာသည္။ လီအလြန္တိုက္သျဖင့္ ေဖဖ၀ါရီလ (၂) ရက္နိမွ ရမ္းၿဗဲသို႔ဆိုက္ကပ္ႏိုင္သည္။ ေခ်ာင္းနဖူး၌တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္ႏွင့္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ပစ္ခတ္ၿပီးသည္ေနာက္ ျမန္မာမ်ားထြက္ၿပီးလားကုန္သည္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ထဲဖက္မွ ျမန္မာမ်ားအင္အားျဖည့္တင္းလာသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွ က်ဆံုး (၄) ဦး၊ ဒါဏ္ရာရ (၂၄) ဦးျဖင့္ သေဘၤာမ်ားဆိုက္ကပ္ထားရာသို႔ ဆုတ္ခြာပီးရသည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးသည္ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘတ္ဆင္က ရမ္းၿဗဲကိုသိမ္းရန္ (Brigadier General MacBean) အား အမိန္႔ပီးသည္။ ဧၿပီ (၂၂) ရက္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းအားျပန္သိမ္းေသာအခါ အခုအခံအနည္းငယ္ရာဟိသည္။ တကၽြန္းလံုးကို အလြယ္တကူသိမ္းပိုက္ရယူႏိုင္လိုက္သည္။ ေျမာက္ဦးက်ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းသတင္းရသျဖင့္ အားလံုးထြက္ၿပီးလားျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖင့္ တပ္တခ်ိဳ႕ကို သံတဲြသို႔ေစလႊတ္လိုက္သည္။ ျမန္မာမ်ားျပန္လည္တိုက္ခိုက္လာမည္ကိုကာကြယ္ရန္ ရိုးေတာင္တဖက္သို႔ခ်ီရန္ တပ္အင္အားစုေဆာင္းၿပီးေသာ္လည္း မိုးက်လာၿပီးျဖစ္သျဖင့္ အစီအစဥ္ကို ရပ္ထားလိုက္ရသည္။ မိုးတြင္းတြင္ ေျမာက္ဦး၌ တပ္သားအမ်ားအျပားနာမက်န္းျဖစ္ကုန္သည္။ အဓိက အဖ်ားႏွင့္ ၀မ္းေရာဂါအျဖစ္မ်ားသည္။ အင္အား (၁၅၀၀) ခန္႔ဟိေသာ ဥေရာပတပ္အင္အား ေမႏွင့္ စက္တင္ဘာလအၾကားတြင္ လူဦးေရ (၂၅၉) ဦးသီဆံုးသည္။ စက္တင္ဘာကုန္ပိုင္းတြင္ လူ (၄၀၀) ခန္႔ ဆီးရံုတင္ရသည္။ လူ (၈၀၀၀) ေထာင္ခန္႔အင္အားဟိေသာ အိႏၵိယတပ္မ်ားက ထိုကာလအတြင္း လူေပါင္း (၈၉၂) ဦးသီဆံုးၿပီး စက္တင္ဘာလကုန္ပိုင္းတြင္ လူေပါင္း (၃၆၄၈) ေယာက္ ဆီးရံုတင္ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ (Morrison) လည္း ရခိုင္မွရေသာမနာမက်န္းမႈေၾကာင့္ အဂၤလန္သို႔အျပန္ လမ္းတြင္သီဆံုးသည္။

The Rakhaing

Hla
The Rakhaing are indigenous to a country called Rakhaing Pray or Rakhaing land, which known as Rakhaing in the west is now part of the Union of Burma. Until towards the end of the eighteenth century it was a sovereign kingdom separated from the Burmese domain by a long range of mountains, the Rakhaing Roma on the east and bounded on the west by the Bay of Bengal and on the northwest by eastern Bengal, currently Bengladesh. Protected by natural defences, the country retained its independence; by the same token it became secluded and through the process it evolved a nation as clannish as the name designates.
The term Rakhaing is derived from a Pali phrase Rakkhetta which connotes being or tribe characterized by heredity of preserving homogeneity and safeguarding against exotism and exogamy. The intense nationalism and modern xenophobia complemented with the prevailing practice of endogamy lend support to the etymology of Rakhaing. Literally, embodiment of Rakhaing is an ethno religious affiliation. Ethnicity is Mongoloid and religion is Buddhism neither race nor faith alone constitutes the unique breed of Rakhaing. Of Mongoloid stock, the Rakhaings sprung from the Tibeto-Burman Group along with the Burmese and other proto-Burmese races who migrated from Central Asia.
It is troubling realist that not all the order generation of the Rakhaing are aware of who they are and where they came from, much less the younger generations and lesser still those outside the Rakhaing race are cognizant of what Rakhaing is all about? The reason being that history of Rakhaing in its entity has never been prescribed in the curriculum of the academic institutions in the post independent Burma, except in a few brief references in the context of the Burmese conquests. Despite the fact that the Union of Burma represents the Burmese as well as other contemporary races, the history of Burma is a jealously guarded monopoly of the predominant Burmese. The Rakhaings themselves are not exonerative either, not that they lax in flavour of being Rakhaing but that they have become more lethargic and less enthusiastic about their ancestry. To most Americans the name Rakhaing might sound like an alien nation from outer space because Burma, into which Rakhaing was coerced as a disparate partner, is rarely in the news.
Rakhaing or Rakhaing Pray is not a name innovated recently but it is as old as the kingdom itself. In the day of economic and military dominance of Bengal by the Europeans, their vital access to adjacent Rakhaing was by means of the people of Bengal. The Europeans adopted the vernacular name and called Rakhaing, Arakan which is the corruption of the Bengali version Ahrra Kan; Ahrra implies two and a half, and Kan is for province, meaning the land of two and a half provinces compared to relatively larger eastern Bengal, known as Charra Kan, the land of four provinces. When the British subjugated Rakhaing, Arakan became the official name; hence Arakan as well as Arkanese, the nationals has become the living legacy of the colonial era. Nevertheless the term Rakhaing or Rakhaing Pray has been maintained in the medium of the natives both in everyday language and official communications.
By ethnicity, culture and language the Rakhaings are closely akin to the Burmese but their distinctive physiognomy tends to attributes probability to the theory that the inhabitants of Rakhaing assimilated the immigrant Aryans such as Kan Razargree and his followers. The people of Bengal contemptuously referred the Rakhaing as Magh which suggests mixed race or unclean beings, a smearing racial slur. The early European historians confused the term and erroneously concluded that the Rakhaings were the products of interracial marriages before they finally discovered that it was an ethnological fallacy because the Rakhaings are Mongoloid and are cognate to the Burmese. In confuting the term the Rakhaing chroniclers pointed out that Magh applies to the descendents of the Rakhaing who married the Bengali wives during the time when parts of Bengal were under the wing of the Rakhaing monarchy. They are Buddhists and their dialect is the Chittagonian. A theory expounds to implicate Magh with Maga, the name of Aryan races who were speculated to have migrated into Rakhaing from Bihar, adjoining Bengal. The exposition was unsubstantiated in the light of Rakhaing annals. Yet there is the element of the Portuguese who served in the Royal Guard had native wives.
It is not uncommon that in many a Rakhaing family some of the progenies are olive skinned and some are of fair complexion. Absorbed or blended as their progenitors might have been, nonetheless the Rakhaings apparently have not inherited the hairy feature of the Indian races. The average Rakhaing is neither bearded nor hairy at all, besides being devoid of the exclusive traits of the people who are aptly know as Kala, locally corrupted version of a Pali term Kula which means alien race. Hypothetically, racial affinity aside would it not be expedient to take into account the environment factors which might have played a role in influencing on the evolvement of the physique resemblance of the seafaring peoples such as the Rakhaings, the Malays, the Dravidians and the like who make their home in the coastal fringes of the Bay of Bengal and on the archipelagos out in the sea?
The Rakhaings are Buddhists who have embraced Theravada discipline, the older and purer from which flourished early in the days of their establishment. The Buddhist culture forms the main fabric of the society and dominates the attitude of the people. No Rakhaing professes any other religion but Buddhism. Just as the geographical location enhanced Rakhaing maintain its sovereignty, it was the vehement inspiration of Buddhism, imbibed with patriotic compulsion that occluded Islamic thrust which had been relentlessly expanding its frontier from Arabia to the east over the past centuries like the wild fire sweeping across the prairies. Unable to grip a foothold in Rakhaing, Islam finally skipped mainland Southeast Asia late in the thirteenth century and landed on the island of Sumatra whence it spread to other parts of Indonesia where Hinduism and Buddhism had been dominant centuries before. For the Rakhaing it was a defining time of their very existence adherent to the Buddhist culture or succulent to Islamization which means entailment of forceful infliction of Islam upon them. Had it not for the impregnable damming put up by the zealous Rakhaings the history of Burma and for that matter the history of Thailand as well as that of Indochina would have the present. Repugnance of Islam does not mean that the Rakhaings are intolerant of others religions. The first Catholic Church was built early in the seventeenth century in the capital city of Mrohaung( Mrauk-U) which already had Sandihkan Mosque. What Islam failed in incursion in the past it was sence been successful in infiltration into Rakhaing land and well into the interior of Burma and far beyond.
The Rakhaings are individualists as are the Burmese. Each individual is named after the day on which he or she was born. There is no surname in the nomenclature of persons. A wife retains her maiden name. A typical Rakhaing name consists of three prefer one or two. No matter now many syllables a name may be composed of, it is addressed as a whole. Added to each name is a prefix, the customary gesture of politeness in addressing a person according to age, gender and also in extending courtesy for the status of the addressee irrespective of the age. A different form of prefix is assigned to each male and female corresponding to the respective age group.
U stands for uncle which is the equivalent of mister. Ko represents brother and also lad. Maung is for young boy and is also used for master. Daw implies aunt and madam as well. Mi and Ma are used for sister and for miss. Often than not a prefix is used as part of the name itself but not in terms of title. Oo, meaning primacy which having used as the first syllable in a masculine name and the last in a feminine name, signifies the person being the first born in the family. It is purely a Rakhaing formulation designed to reflect not only the day of birth but also to establish the hierarchy among the siblings. In some cases the placement of primacy prefix in male and female names could be reversed in order. The alliteration of any prefix indicates affection and close relationship. While complexity abounds in names synonymous to both masculinity and femininity, confusion compounds with common names which of course may be distinguishable with the help of an epithet.
Customarily, the Rakhaing marriage is arranged. However, in the modern time the love marriage is gaining popularity in the younger generations. The marriage ritual is simple; the main purpose is to make it public. No auspicious sacrament is performed, nor is legal certification warranted. Having joined in matrimony, no matter to what extent the bride and groom may be strangers to each other, the couple is obligated to live up to a life long bound. The nation of commitment, combined with pride of the family upbringing renders the marriage difficult to dissolve. As much as the marriage is simple, liberty of divorce is not limited. Yet divorces are too few to be noticed, fewer still are those who choose to remarry, especially in the case of women. Once misfortune befalls upon a woman usually by the death of her spouse or rarely through a failed marriage she prefers the single status, leading life of her own to the convenience of being remarried. It might be the reason ascribed to the characteristic that has been handed down from mother to daughter for generations that women are to excel in business dealing; they are no less prominent in professional fields either. A married woman like her Burmese counterpart is much more independent than her sisters in some parts of the world, who manages the family finances and enjoys the extraordinary legal rights and religious freedom.
In terms of social structure, the Rakhaings are essentially traditionalists. Apart from being devoted parents they are also dedicated custodians of their own parents and grandparents who live happily in a family so dearly they love and as extended as it is to accommodate four generations, if longevity permits, under a single roof. Generation gap does not ferment discord in the harmonious family. The social system is such that the older a person gets the more respect he or she earns the society, and that at the same time the younger a generation is the more they become focus of attention. Unlike some other cultures a daughter in the family is preferential to parents who are generally inclined to spend their golden days in her care. A Rakhaing family is molded on the housewife, yet she gracefully stoops to win the affection of the husband who is esteemed as head of the household.
The Rakhaings speak a tongue which was common to both the Rakhaings and the Burmese before they split into subgroups. In the course of the time the various dialects of Burma proper incorporated with speeches of other cultures developed into the current Burmese language whereas the Rakhaing dialect remained unchanged due to the geographical isolation. Through the lofty Rakhaing Roma there are only two practicable passes, the Ann and the Taunggoke which connect with the Burmese territory. The vernacular of the Rakhaings living in the vicinity of these gorges is a phonetically balanced language of Rakhaing and Burmese grown out of outside contacts. Dissected by deep rivers and impeded by high mountains, the rugged terrain of the land encumbered, if not hampered, the natives of different regions in intermingling among themselves; thus generating them into denizens and as a result there thrived a variety of localized diction, expletive and enclitic.
The Rakhaing traditionally speak in a forceful but courteous manner. The harsh topography might have contributed to the development of a strong voice, terminating words abruptly as verbal communication in the sparsely populated but densely wooded tropical rain forest area could not be transmitted as smoothly as it could be done in the plain of the Burmese settlers. As it now stands the Rakhaings and the Burmese articulate the same words, the former with the tip of the tongue. Thus both are marked with an accent if one chooses to speak the way the other does. One advantage to the Rakhaings is that they readily comprehend their congeners who in turn hardly do.
In speech as well as in writing there are applied usages of synonyms which are paired together. As divergent a practice as it has been, one variant form nestles in the Burmese camp and the other ends up with the Rakhaings, deluding the appearance of the two forms being different in meaning and origin only to be clarified by the literati or those who are well versed in the philology of language. The Rakhaings spell a word consistent to the spoken form, without scrupling over homonyms whereas the Burmese write differently from the spoken language.
The Rakhaings have enjoyed a respectable place in the field of literacy achievement among the nationalities of Burma since the British days and the more so after the Second World War when opportunities opened to rural populace for higher education. The have been proud to foster brilliant scholars, distinguished civil servants and above all renowned nationalists like in the person of venerable U Ottama who was the foremost pioneer of the freedom movement in colonial Burma. He travelled widely across the globe in pursuit of national independence. He was particularly noted for his staunch nationalism who for the first time publicly denounced the then almighty British governor general by name and demanded him to go back home in an age when the sun never sets in the British empire.
That the Rakhaings are arrogant is a fair statement. Taking pride in being Rakhging is not an attitude; it is plain devotion to one’s own folk who are intrigued with their cultural heritage. On the contrary, they are simple, sincere and affable. They are not pretentious. They are generous to the extent as possible as their resources permit. Straight forward and outspoken nature should not be characterized as asperity. They have not been born with artificial politeness.
The keen awareness of ethnical identity reflects as sense of pride. Foreign incursions and subsequent loss of sovereignty might have ignited a surge of nationalism which they have been prejudiced for. To the Rakhaings they have merely been distinguished themselves in survival core of the sub stained and resistant character which is destined to remain a way of life. This sensitive corn is often overlooked and even trodden, perhaps inadvertently in dealing with Rakhaings who have immortalized the memory of the arduous bur glorious past.
The term Rakhaing is derived from a Pali phrase Rakkhetta which connotes being or tribe characterized by heredity of preserving homogeneity and safeguarding against exotism and exogamy.
The Rakhaings are Buddhists who have embraced Theravada discipline, the older and purer from which flourished early in the days of their establishment.